Çankırı Kızılırmak camileri

Abstract

Çankırı, kültür ve sanatı ile çok yönlü ve gelişmiş bir şehrimizdir. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Medeniyetler arası ilişkiler sonucunda kültürel ve sanatsal yönden çeşitlilik göstermektedir. İlçesi Kızılırmak, Çankırı ile birlikte Osmanlı topraklarına katılmış, İnallı Ballı ismiyle tanınmış, daha sonra bilinmeyen bir nedenle ismi Hüseyinli olmuştur. Yöreden geçen Kızılırmak'tan ötürü Kızılırmak ismi verilmiş ve 1987 yılında da ilçe konumuna getirilmiştir. `Çankırı Kızılırmak Camileri` adlı çalışmamızda 19.yüzyıl ile 20.yüzyıl aralığında inşa edilmiş, V.G.M belgeleri ile 9 yapı karşımıza çıkmıştır. Bu yapılardan 7'si tescilli, 2'si tescilli değildir. Yapılan incelemelerde 2 cami yıkılmış, 1 cami yapılan onarımlarda orijinalliğini kaybetmiştir. Bu eserler Hacılar, Kahyalı, Karallı, Karamürsel, Kuzey Kışla, Sakarca, Tımarlı, Yukarı Alagöz köylerinde ve Kızılırmak ilçesinde bulunmaktadır. İncelenen yapılar dikdörtgen planlı, ahşap tavanlı, kırma çatılı ve kiremitle kaplıdır. İnşa malzemesi genellikle kesme taş, tuğla ve ahşap hatıldır. Yapılarda alçı, kalem işi ve ahşap süslemelere rastlanmış, bitkisel ve geometrik kompozisyonlar hâkim olmuştur. Bu süslemelerin uygulama alanları harim duvarları, mihrap ve ahşap tavandır.

Çankırı is a versatile anddeveloped city with its culture and art. It has been home to many civilizations throughout history. As a result of the relations between civilizations, it shows cultural and artistic diversity. The town of Kızılırmak joined Çankırı and the Ottoman lands and was known as İnallı Ballı and later became Hüseyinli for an unknown reason. Kızılırmak was named after the Kızılırmak River and in 1987 it became a district. In our `Çankırı Kızılırmak Mosques` study, it was built between the 19th and 20th centuries, and 9 buildings with V.G.M documents appeared. 7 of these structures are registered and 2 of them are not registered. During the investigations, 2 mosques were destroyed and 1 mosque lost its originality during the repairs. These works are located in Hacılar, Kahyalı, Karallı, Karamürsel, Kuzey Kışla, Sakarca, Tımarlı, Yukarı Alagöz villages and Kızılırmak district. The structures examined are rectangular in plan, with wooden ceilings, broken roof and covered with tiles. The construction material is usually cut stone, brick and wooden beams. Gypsum, pencil work and wooden ornaments were found in the buildings and floral and geometric compositions were dominant. The application areas of these decorations are harim walls, mihrab and wooden ceiling.