Bankacılık sektöründe regülasyonların piyasa yapısı, üretim ve kârlılığa etkisi: 2000`den günümüze Türkiye analizi

Abstract

İktisadi, sosyal, siyasi, idari, küresel olmak üzere çok boyutlu bir kavram olan regülasyon, düzenleyici bir otoritenin piyasa mekanizmasında aksaklıklar oluşması durumunda ilgili sektör veya piyasalara yönelik bir dizi kural, yaptırım ve uygulamalar getirmesidir. Finansal sistem içerisinde önemli bir paya sahip olan bankacılık sektörü, regülasyonların yoğun olarak gerçekleştirildiği bir sektör olarak faaliyet göstermektedir. Ülkelerin iktisadi sistemlerinde ekonomik büyüme ve kalkınmayı da destekleyen önemli bir sektör olarak bankacılık sektörü ampirik analizlerin de odak noktasında yer almaktadır. Çalışmanın amacı, bankacılık sektöründe regülasyonların piyasa yapısı, üretim ve kârlılık üzerindeki etkilerini ölçmektir. Çalışmanın amacına yönelik olarak öncelikle 2000-2018 dönemi Türk bankacılık sektörüne ait bir regülasyon endeksi hazırlanmıştır. Ardından Türk bankacılık sektöründe regülasyonların sektörün piyasa yapısı, üretim yapısı ve kârlılık göstergeleri üzerindeki etkisi, oluşturulan denklemler aracılığıyla panel veri analizi kapsamında Genişletilmiş Ortalama Grup (Augmented Mean Group-AMG) tahmincisi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, 2000-2018 döneminde ilgili kurumlar ve kanuni oranlar dahilinde yapılan regülasyonların Türk bankacılık sektöründe rekabeti artırıcı yönde, üretim yapısı ve kârlılık göstergeleri üzerinde de azaltıcı yönde bir etki yarattığı sonucuna ulaşılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Regülasyon Teorileri, Bankacılık Regülasyonları, Piyasa Yapısı, Kârlılık, Panel Veri AMG Analizi

Regulation, which is an interdisciplinary concept such as economic, social, political, administrative and global, is when an authority imposes a set of rules, sanctions and practices for relevant sectors or markets in case of a problem in the market mechanism. The banking sector, which has an important share in the financial system, operates as a sector in which regulations are intensely realized. As an important sector that supports economic growth and development in the economic systems of countries, the banking sector is also the focus of empirical analysis. The aim of the study is to measure the effects of regulations on market structure, production and profitability in the banking sector. For this purpose, a regulation index consisting of the Turkish banking sector data in the period of 2000-2018 has been prepared in first place. The effects of regulations on the market structure, production structure and profitability indicators of the Turkish banking sector has been analyzed by carrying out a panel data analysis with equations established using the Augmented Mean Group (AMG) estimator. According to the findings, it is observed that the regulations made by relevant institutions and legal ratios in the period of 2000-2018 had an increasing effect on the competition, whereas had a reducing effect on the production structure and profitability indicators in the Turkish banking sector.Key Words: Theories of Regulation, Banking Regulation, Market Structure, Profitability, Panel Data AMG Analysis