Milli iktisat ve tasarruf cemiyeti

Abstract

ÖZETBatılı emperyalist güçlere karşı yürütülen Türk ulusal Kurtuluş Savaşı başarı ile sonuçlandırıldıktan sonra, siyasal, ekonomik ve kültürel alanda yeni bir yapılanmaya gidildi. Savaş sonrası ülke ekonomik alanda tam bir çöküntü halindeydi. Buna rağmen kalkınmak için ilk önce iç kaynaklara başvurulmuş ve ülke kalkınması yerli kaynaklarla sağlanmaya çalışılmıştır. Kaynakların değerlendirilmesinde çok titiz davranılmış, Mustafa Kemal'in `Azami tasarruf şiar-ı millimiz olmalıdır` sözü ilke olarak kabul edilmiştir.Yerli malı kullanma ve tasarruf yapma düşüncesi, daha çok ülkelerin ekonomilerinin, savaş, ekonomik krizler gibi çıkmazlarla karşılaştıkları dönemlerde gündeme getirilmiştir. Ülkemizde de bu durum değişmemiş, bu konudaki ilk önemli girişimler I. Dünya Savaşı sırasında görülmüş, kurtuluş savaşı sırasında da devam etmiştir. Cumhuriyet'in ilanından sonra ise yapılan bir takım yasal düzenlemelerle bu politikaya devam edilmiştir.1929 yılı başlarında Türk lirasının, İngiliz sterlini karşısında hızlı bir değer kaybına uğraması ve aynı yıl içerisinde ortaya çıkan Amerika merkezli `Dünya Ekonomi Krizi` Cumhuriyet yöneticilerini çeşitli önlemler almaya zorladı.Bu dönemde Türkiye'de ekonomi krizine tepki olarak ortaya çıkan ilk kurumsallaşma, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'nin kurulmasıdır. Cemiyet, çalışmalarıyla ülkedeki tüketim normunun değişmesinde önemli bir rol oynadı.Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'nin kuruluşunda dikkati çeken en önemli özellik, örgütün doğrudan dönemin üst düzey yöneticilerinin öncülüğünde kurulmuş olmasına rağmen, bir devlet kuruluşu olarak değil de, gönüllü bir kuruluş olarak ortaya çıkmasıdır.Bu araştırmada, Dünya Ekonomi Krizi ile birlikte ortaya çıkan, devletçilik politikasına gidişte adeta bir geçiş kurumu rolünü üstlenen, yaptığı çalışmalarla ülke kalkınmasına önemli katkılarda bulunan ve günümüzde de bu işlevini bir başka kimlik altında sürdüren Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'nin faaliyetleriyle toplumu nasıl etkilediği ortaya konmaya çalışılmıştır.Anahtar sözcükler: Türkiye, Dünya Ekonomi Krizi, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti.

SUMMARYCarried out against Western imperialist powers after the Turkish National Liberation War with success, political, were made to a restructuring in the economic and cultural areas. After the war the country in the economic field was a complete state of collapse. Despite that first using internal resources for development and development of the country it was ensured with local resources. have be very rigorous in the evaluation of resources, Mustafa Kemal `maximum savings-i should be our national motto` was accepted as mentioned principles.The idea of making use of local goods and savings, much of the economy of the country, war, faced with the dilemma was raised in the period as economic crises. In our country, the situation remained unchanged, the first major initiative on this issue I have seen during World War II, has continued during the liberation war. After the proclamation of the Republic made a team has continued this policy with the regulations.The Turkish lira in early 1929, to undergo a rapid depreciation of the US-based and occur in the same year against the British pound `The World Economic Crisis` Republican managers were forced to take various measures.This period of institutionalization in Turkey first emerged in response to the economic crisis, the National Economic and Savings Society is established. Society has played an important role in changing the consumption norms in working with countries.The most important feature that attracts the attention of National Economy and Saving Society organizations, although the period established in the direct leadership of senior managers of the organization, rather than as a state enterprise, is emerging as a voluntary organization.In this study, occurring in conjunction with the World Economic Crisis, on their way to statist policies that functioned as a transitional institution role, his significant contribution to the work with the country's development and society of sustaining the national economy and Savings Society's activities this function today under another identity revealed how it affects It has tried to be.Key words: Turkey, World Economic Crisis, the National Economic and Savings Association.