II. Dünya Savaşı dönemindeki Türk dış politikası çerçevesinde Struma trajedisi

Abstract

ÖZET `İkinci Dünya Savaşı Dönemindeki Türk Dış Politikası Çerçevesinde Struma Trajedisi` başlıklı yüksek lisans tezi konusunun seçilmesindeki temel amaç, Struma Faciası'nın dünya kamuoyunda sıklıkla gündeme gelmesidir. Bu olay, son yıllarda Türkiye aleyhine propaganda malzemesi olarak kullanılan konular arasında önemli bu yer tutmaktadır. Bu tez ile Türkiye'nin olayda takip ettiği politikanın objektif olarak araştırılması hedeflenmiştir. Bu araştırmayı yaparken ikinci Dünya Savaşı ortamının ve Türkiye'nin denge politikasının olayları şekillendirmedeki etkisi göz önünde bulundurulmuştur. Struma Faciası'yla ilgili olarak öncelikle yurt içi ve yurt dışında yayımlanan, gazete, dergi, kitap, makale ve belgeseller incelenmiş ve genel bir çerçeve oluşturulmuştur. Dışişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü arşivlerinden yararlanmaya ilişkin yapılan tüm girişimlere ise, olumsuz yanıt alınmıştır. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi'nde yapılan çalışmada konuya ilişkin çeşitli arşiv belgelerine ulaşılmış ve olayların değerlendirilmesinde bu belgelerden de yararlanılmıştır. Yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda; İngiliz baskısı ve Alman tehdidi karşısında Türkiye'nin kendi hissiyatım yansıtan kararlardan çok, bu baskı ve tehdidin etkisiyle hareket ettiği tespit edilmiştir. Yüzyıllara dayanan Türk - Yahudi dostluk geleneğine ve İkinci Dünya Savaşı boyunca süren bürokratik çabalarına rağmen Struma Faciası'nda Türkiye, baskılara ve şantaja boyun eğmiştir. İngiltere'nin Filistin'e Yahudi göçünü durdurma politikasına paralel olarak, Struma'nın Akdeniz'e çıkışına karşı çıkması, Almanya'nın ise Struma yolcularının Türkiye'ye girişine engel olmak suretiyle, Filistin'e gitmeleri ve İngiltere'nin Araplar karşısında güç durumda kalmasını sağlamaya yönelik politikası sonucu, Türkiye çaresiz ülke konumuna düşürülmüştür. Çok hassas dengelerle savaş dışı kalma politikasını sürdüren Türkiye Cumhuriyeti, ikibuçuk ay soruna çözüm bulunması için direndikten sonra, Struma' yi geldiği Karadeniz'e geri göndermek zorunda kalmıştır. IV

ABSTRACT The main intention to choose the topic of MA thesis `The tragedy of Struma in the frame of The Turkish Foreign Policy in World War II Period` is that the Struma Tragedy is frequently mentioned in the world press. This event has a major part among the subjects used as propaganda material against Turkey in the recent years. With this thesis, an objective research on the policy followed by Turkey during this event is aimed. While doing this, the shaping effect of the conditions of World War II and the balance policy of Turkey on the events have been taken into consideration. First, newspapers, periodicals, books, articles and documentaries published or broadcast in and abroad were studied and a general frame is shaped. The efforts to make use of the archives of The Ministry of Foreign Affairs and The General Directorate of Police were answered negatively. Various archive documents on the subject were reached during the research done in the Republic Archive of Prime Ministry General Directorate of State Archives, and these documents also helped while evaluating the events. As the result of the studies and the researches, it is found out that; Turkey acted under the influence of the English pressure and the German threat rather than the decisions that reflect her own feelings. In the Struma Tragedy, Turkey yielded to pressure and blackmails despite the Turkish and Jewish fellowship tradition that goes back for centuries of time and her bureaucratic efforts through World War II, Turkey is left as a helpless country as the result of England's opposition to the exit of Struma to the Mediterranean parallel to its policy to stop the Jewish migration to Palestine and the German policy to prevent the passengers of Struma to access into Turkey and go to Palestine instead and thus to force England to a difficult position against the Arabs. After resisting for a solution to the problem for two and a half months, The Turkish Republic, continuing the `off-the-war` policy in very fine balances, had to send Struma back to the Black Sea where she had come from. V