II. Meşrutiyet`ten Cumhuriyete Batı Anadolu`da üretim ve dış ticaret (1908-1923)

Abstract

Batı Anadolu, Osmanlı Devleti'nin insan yapısı, tarihsel ve doğal koşullarınetkisi ile esnek, yumuşak ve değişimlere açık bir bölgesidir. İktisadi faaliyetleraçısından da geniş bir alternatifler yelpazesine sahip olan bölge, Türkiye'niniktisadi hayatında her dönemde önemli bir rol oynamıştır. Üretim kaynaklarıaçısından zengin olan bu bölgede halkın en önemli geçim kaynağını ihracatadayalı üretim oluşturmaktadır.1908 yılının Temmuz ayında İttihat ve Terakki Partisi'nin gayretleriyleikinci kez ilan edilen Meşrutiyet ile Osmanlı Devleti için yeni bir dönembaşlamıştır. Büyük umutlarla başlayan bu dönemde bir yandan devletin siyasiitibarı yükseltilmeye çalışılırken diğer yandan tarım, sanayi ve ticaretingeliştirilmesi yönünde adımlar atılmıştır. Ancak 1912 yılından itibaren birbirinitakip eden savaşların çıkması üzerine bu iyi niyetli adımlardan beklenilenneticeler elde edilememiş, devlet ekonomisi daha da kötüleşmiştir.II.Meşrutiyet dönemindeki bu gelişmeler, Batı Anadolu kapsamında elealınıp incelenerek İmparatorluğun üretim ve dış ticaretinde bu bölgenin payısaptanmaya çalışılmıştır. Mütareke döneminde ise Anadolu'nun diğer yörelerigibi bu topraklar da işgal edilmiştir. İşgal yıllarında bölgedeki üretim ve ticarihayat durmamıştır. Ancak savaş öncesi döneme göre durgunluk ve gerilemeyaşanmıştır.Savaş nedeniyle yakıp yıkılan bu topraklarda bir de, 1922 sonrasındaRumların kitle halinde havaliyi terk etmesi ve geri kalanların da mübadeleye tabitutulması bölgedeki üretici nüfusun azalmasına neden olmuştur. Boşalan ve harapolan yerleri iskana açmak, mübadilleri üretici konuma getirmek ve çiftçileriüretim araçlarıyla donatmak külfetli olduğu kadar uzun vadeli bir işti.Dolayısıyla bölgeyi tekrar eski üretim seviyesine getirmek uzun zaman alacaktır.Bu rağmen savaş ertesinde bölgenin ticari önemi devam etmiş, İmparatorlukdönemindeki genel özellikler, Cumhuriyetin ilk yılındaki görünümünü debelirlemiştir.

Western Anatolia is an elastic, soft region that is open to the changes with theeffect of the structure of human, historical and naturel conditions of Otoman State. Theregion that has a range of wide alternatives in view of economic activities has played animportant role of the economic life of Turkey in every period. The most importantliving sources is the production based on export in the region that is rich in view ofproduction resources.A new period sterted for Otoman State with the constitutional monarchyannounced for two times with the attempts of The Union and Development Party inJuly of 1908. In that period starting with the great hopes, on the one hand the politicalesteem of state was tied to improve and it was launched steps to develop the agriculture,industry and trade on the other. But upon blowing the wars following to each other after1912 the results expected from those goodwill steps couldn?t be obtained, the economyof state became worse.The developments in the period of 2nd constitutional monarchy were examinedin the scope of Western Anatolia and it was tried to determine the share of that region inproduction and foreing trade of the Empire. In the Armistice Period, those lands wereoccupied like that the lands in other regions of Anatolia. The production and trade lifecontinued in that are during occupation years. But stagnation and recession wereexperienced compared to prewar. The fact that the Greeks left the region as a mass after1922 in addition to destroying those lands because of war and exchanging the remainingcaused decreasing the producing population in that region. It was long term and hardwork to open the exptied and destroyed places for settlement, to make the exchangersbecome producers and to equip the farmers with various producing means.Consequently to bring the region to its old producing level needed a long time, ın spiteof that fact , the trade importance of region went on after war and the generalcharacteristics in the period of Empire went on during the first years of the Republic.