Türk kamuoyunda İsrail (1948-1973)

Abstract

DÜZGÜN, Mücahit, Türk Kamuoyunda srail ( 1948-1973 ), Doktora Tezi,Tez Danışmanı: Prof Dr. Ergün AYBARS, 295 s. +VÖZETBu çalışmamızda, srail'in kuruluşundan 1973 yılına kadar, Türk- srail ilişkileri vedolayısıyla da Türkiye'deki Yahudilerin durumu incelenmiştir. Yahudiler, Osmanlıyönetiminde ve Türkiye Cumhuriyeti devletinde güvenli bir şekilde yaşadılar. Bu hoşgörülütutum zaten Türk devlet ve toplum geleneğinin gereğidir.Türk- srail ilişkileri genel olarak iyi ilişkiler temeline dayanmaktadır. Ancak, bazıdönemlerde uluslararası gelişmeler sonucunda, bazı gerginlikler de yaşanmıştır. Bu gerginlikhiçbir zaman düşmanlık boyutuna ulaşmamıştır.Türkiye, srail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olmuştur. lk dönemde özelliklekamuoyundaki komünist bir devlet kurulduğu şüphesi geçtikten sonra, srail ile yakın ilişkilerkurulmaya başlanmıştır.1950'li yılların ikinci yarısı Türkiye ile srail arasında stratejik işbirliğinin de doruknoktasına çıktığı yıllardır. Bu iki ülke, ran ile birlikte bölgede Arap olamayan ülkelerarasında Arap milliyetçiliğini ve Sovyet etkisini durdurmaya yönelik resmi olmayan birittifakın parçası olmuşlardır.1960'lı yıllardan itibaren, Türkiye'nin Ortadoğu politikası temelde değişmemekleberaber bazı farklılıklar göstermeye başlamıştır. 1967 Arap- srail savaşında Türkiye'nin budeğişen politikası açıkça görülmektedir. Türkiye, savaşta kuvvet kullanılarak toprakedinilmesine karşı olduğunu açıklayarak, srail'i kınamıştır. 1970'li yıllarda, özellikle de 1973savaşında bu tutum devam edecektir.Türkiye hiçbir zaman srail `e karşı Arap bloğunda yer almayı düşünmedi. Ancak, Türkiye`nin toplumsal yapısı ve Müslüman kimliği ile açıkça Arap dünyasına karşı, srail `e tamdestek vermesi oldukça zordu. Bu nedenle Türkiye, srail ile diplomatik işbirliğinden çokticari ve sosyal ilişkileri geliştirmeye önem verdi.Türk- srail ilişkileri Ortadoğu'da değişen dengelere göre şekillendi. Zamanla Türkiye ilesrail arasındaki ilişkiler yumuşadı ve hatta yakınlaşma doğdu.

DÜZGÜN, Mücahit, Israel on The Turkish Public Opinion (1948-1973),Ph.D. Dissertation, Advisor: Prof. Dr. Ergün AYBARS p: 295+VABSTRACTTurkish-Israel relationship and so the situation of Jewish in Turkey is studied sinceestablishment of Israel till 1973 in this study. Jewish lived in Turkey and Ottomanadministration in safe. This complaisant manner is requirement of Turkish state and societytradition.Turkish-Israel relationships based on good relationships generally. But some strainswere lived after some international periods in some time. This strain never has reached toenmity size.Turkey is first Muslim country that met Israel. It began to building close relationshipswith Israel after doubt that a communist state was established passed in public opinion.Second part of 1950s are years when strategic association reached to the top betweenTurkey and Israel. These two countries became a part of agreement that is not informalopposite to stopping Arabian nationalism between countries that are not Arabian with Iranianand Soviet effects in area.As from 1960s, Turkey?s Middle East politics began to show some changesaccompanied by not to changed mainly. Turkey?s changed politics was seen in Arabian-Israelwar in 1967. Turkey explained that it contradict to take area to use force in war and it blamedIsrael. This manner would be continued in 1970s, specially in 1973 war.Turkey never has thought to be in Arabian unity that opposite to Israel. But it was hardthat Turkey could not resist to Arabian world and could not support Israel completely becauseits social structure and Muslim identity. That?s why, Turkey gave importance to commercialand social relationship with Israel than diplomatic association with Israel.Turkish-Israel relationships took shape according to changed balances in Middle East.Relationships were let upon between Turkey and Israel and yet approach was began.