Milli mücadelede yüzellilik olayı ve Rıza Tevfik Bölükbaşı

Abstract

Birinci Dünya Savaşından sonra yıkılan Osmanlı mparatorluğunun ardından herhangibir ülkenin himayesini ve mandacılığını asla kabul etmeyen büyük önder Gazi Mustafa KemalAtatürk önderliğinde kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti, kurulmasından önce, kurulmaaşamasında ve kurulduktan sonra da büyük zorluklarla karşılaşmıştır.Bu zorluklar hem dış eksenli hem de iç eksenli olmuştur. Bir ülkenin düşmanlarındankötülük görmesi, zarar görmesi çok doğal olarak karşılanılabilir. Ancak kendi vatandaşlarıtarafından ihanete uğramak bekli de bir ülkenin tarihinde karşılaşacağı en büyük felaketlerinbaşında gelmektedir.Mustafa Kemal Atatürk'ün, 19 Mayıs 1919 yılında Samsuna çıkmasıyla birlikte,Kurtuluş Savaşınında temelleri atılmıştı. Bununla birlikte, Amasya Tamimi de kurulacak olanyeni devletin temellerini oluşturmaktaydı. Milli mücadele işgal kuvvetlerine stanbulhükümetine ve onların işbirlikçi yandaşlarına karşı verilecek olan büyük bir mücadeleydi.Bu çalışma, kendi öz vatanında doğan kurtuluş mücadelesine destek vermeleri gerekirkenişgal kuvvetleri ve stanbul Hükümetiyle işbirliği yapan ve dolayısıyle de kendi vatanına vemilletine ihanet eden adları da tarihe 150'likler olarak geçen yüzelli kişi ve onlardan biri olanFilozof Rıza Tevfik Bölükbaşı hakkındadır.Milli Mücadele zamanında ayaklanmalar ve Yüzelilikler olayı hakkında bilgilersunulmuş olup, bu duruma nasıl düştükleri, vatandaşlıktan çıkarılıp yurt dışına sürülmeleri,haklarında af çıkarılması gibi konular incelenmiştir.Şair ve Filozof Rıza Tevfik Bölükbaşı hakkında ise Emniyet Genel MüdürlüğüArşivlerinden faydalanılmış olup ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir. Bu kişinin portresiincelendiğinde felsefeyle ilgilenen, şair olan ve devlet yönetiminde bulunan bu kişinin bukadar meziyetlerine rağmen içinde bulunduğu durumu çıkmaz sokak görüp Sevr Antlaşmasınıimzalaması sonrasında, yurt dışında pişmanlığını belirtmesi gibi bir çok çarpıcı olaylara şahitolunacaktır.Yüzellilikler Olayının konu edildiği eserlerde konuların pek derinlemesineincelenmediği ve Rıza Tevfik Bölükbaşı hakkındaki yayınlarında onun sosyal yaşamınıincelemiş olması, hayatının Yüzellilikler Olayı penceresinden irdelenmemiş olması da birgerçektir. ş bu tezciğinde amacı, Yüzellilikler Olayı'nı ve bu olay çerçevesinde ünlü birsimanın yaşamından kesitler sunmaktır.Bu çalışma neticesinde, Türk Devriminin sadece harici düşmanlara karşı verilmediğini,aynı zamanda, dahili düşmanlara da benzer mücadelenin karşı koyulduğunu görmekteyiz.Bununla birlikte, içteki mücadele fiziki yönden çok zorlu olmasa da, diğer yönlerdenazımsanmayacak kadar çetin bir mücadeledir. Nitekim, mücadele verdiğiniz insanlar sizinsoydaşlarınız ve kendi insanınızdır. Kurtuluş Savaşı sırasında ve sonrasında tilafDevletleriyle işbirliği yapmış olanlara karşı verilen mücadelede gösterilen azim ve kararlılık,Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceğini sağlam temellere oturtmuştur. Verilmiş olan buazimli ve bir o kadarda kararlı mücadelenin kısmi bir bölümü ele alınmıştır. Kurtuluş Savaşısonrasında ki tüm olumsuzluklara rağmen, kazanılmış olan bu büyük başarılar günümüze ışıktutmaktadır ve gelecekte de karşılaşılması muhtemel olan tüm zorlukların aşılmasında rehberolacaktır.Emperyalizme ve dahili düşmanlara karşı verilen savaşta, zaferlerini ter ve kanları ileyazan başta Mustafa Kemal Atatürk'e olmak üzere tüm silah arkadaşlarına, Yüce TürkMilleti minnettardır.