Tek Parti Döneminde devletçilik uygulamalarının çalışma hayatına etkisi 1930-1950

Abstract

İnsanların toprağı işleyip yerleşik hayata geçtikleri andan itibaren ?değişim? toplumun her alanına işlemiştir. Tarım toplumundan endüstri toplumuna geçiş, endüstri toplumundan da bilgi toplumuna geçiş bu dönüşümün bir sonucu olarak nitelendirilebilir. Bu dönüşümün her zaman için belirli bir yapısal değişimle meydana geldiği bilinmektedir. Avrupa'da Ortaçağ feodal sisteminin yıkılıp yerine bugünkü toplum temellerinin atıldığı süreçteki yapı taşları sosyopolitik alanda Fransız İhtilali, ekonomik alanda ise Endüstri Devrimi ile gerçekleşmiştir. Avrupa bu süreci yaşarken Doğu'da Osmanlı Devleti bu dönüşümü yaşayamamış hem Fransız Devrimi'nin getirdiği demokrasi ve insan hakları kavramını hem de Endüstri Devrimi'nin getirdiği kentleşmeyi ve sanayileşmeyi kendi topraklarında görememiştir. Bu süreçte Türkiye Cumhuriyeti ise ?muasır medeniyetler? seviyesine gelmek adına yeni bir başlangıçtır. Ancak kaybedilen yılların yerine getirilmesi kolay olmayacaktır. Hem Fransız Devrimi'ni hem de Endüstri Devrimi'ni gerçekleştirecek burjuva sınıfının olmayışı, devleti kendi eliyle sanayileşme yolunda adım atmaya itmiştir. Kısaca devletçilik adını verdiğimiz bu sanayileşme ve kalkınma hareketi devletin tüm iktisadi yapıyı idare etmesi anlamına gelmektedir. Bu bağlamda çalışma hayatı da devletçilik uygulamaları ile şekillenecektir.Bu çalışma Türkiye'nin devletçilik politikası ile birlikte sanayileşme sürecinin çalışma hayatına hangi açılardan etki ettiğini aktarmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda 1930 ile 1950 yılları arasında geçen süreç, sosyoekonomik açıdan incelenmiş, devletçilik politikasının olumlu ve olumsuz yönleri ülkenin konjonktürel durumu göz önüne alınarak değerlendirilmiştir Çalışma kısaca, Türkiye'nin çalışma hayatının dönüşümünü devletçilik politikası üzerinden aktarmayı amaçlamaktadır.

Beginning from the day that human brought land to cultivation and passed to settled life, ?the transform? has processed to all areas of the society. Transition from agricultural society to industrial and industrial society to knowledge society can be evaluated as the result of that transform. It is also known that transform is formed with a specific constitutional change. The building structures during the period that Middle Age Feudal System in Europe was fallen and foundation of today?s society was laid instead, are realized by French Revolution sociopolitically and by Industrial Revolution economically. While Europe experienced these events, Ottoman Empire in East could not catch up with that period and could not see democracy and human rights which were brought by Industrial Revolution and urbanization and industrialism which were brought by Industrial Revolution in its own land. In that period Republic of Turkey is a new beginning to achieve the ?modern civilization? level. However it will not be easy to save the lost years. As there was no bourgeoisie to realize French Revolution and Industrial Revolution, as a result the government was industrialised with its own hand. Shortly, the industrialism and development movement which is named as statism, comes to mean that government rules all financial structure. In that respect, working life will also be formed by the application of the statism.This study aims to explain how industrialism period effected working life in which aspects with statism policy. In that respect, the period between 1930-1950 years it is investigated in socioeconomical aspect, negative and positive ways of statism policy are evaluated in consideration with cyclical state of the country. In other words, this study aims to explain the transform of working life of Turkey from the aspect of statism policy.