II. Dünya Savaşından sonra 1974 Kıbrıs Barış Harekatı ve çevre ülkelerin soruna bakışı

Abstract

Kıbrıs Sorununun ortaya çıkışı Megola İdea düşüncesinin ilk ortaya çıktığı tarih itibari ile ele alınmalıdır. II. Dünya Savaşı sonrası Rumlar tarafından ENOSİS adı altında Megola İdea düşüncesi Kıbrıs Adası için de uygulanmaya çalışılmıştır. Rumların bu isteği başta batılı devletler tarafından destek görmemiştir. Rumlar bu düşünceyi gerçekleştirebilmek amacıyla önce İngiliz yönetimine daha sonra da uzun yıllar birlikte yaşadıkları Türklere karşı şiddet uygulamaya başlamışlardır. Rumların şiddet planı tam olarak faaliyete geçirilemeyince bu defa da Akritas Planı devreye sokulmuştur. Bu plan ile adadaki Türkler yok edilmeye yada adadan zorunlu olarak göç ettirilmeye çalışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti 1960 yılında imzalanan Londra Antlaşması ile elde ettiği Garantör Devlet olma hakkını adada bulunan Türkler'in hakkını savunmak adına buraya müdahale etme gereği duymuştur.1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulması ve kısa süre sonra Rum lideri Makarios'un mutabakat sağlanan antlaşmanın hükümlerinde değişiklik yapmak istemesi ile sorunlar 1963 yılında tekrar başlamıştır. Türkiye'nin bu dönemde adaya yapacağı müdahale ABD tarafından engellenmiştir. Bunu fırsat bilen Rumlar tekrar adada bulunan Türklere karşı katliamlara ve Enosis'i gerçekleştirmek amacıyla tekrar faaliyetlere başlamıştır. Daha sonraki süreç içerisinde Rum tarafının uzlaşmaz tutumu nedeniyle taraflar arasında antlaşma sağlanamamış ve adadaki Türklere karşı başlatılan katliamlar sonucunda garantör ülke olan Türkiye'nin 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekâtını gerçekleştirmesi bir zorunluluk haline gelmiştir.Türkiye tarafından Kıbrıs Barış Harekâtı'nın gerçekleştirilmesine başta Yunanistan, İngiltere ve ABD gibi birçok ülke tepki göstermiştir. II. Dünya Savaşı sonrasında müttefikimiz olan ABD bu gelişme sonrasında Türkiye Cumhuriyeti'ne ve ada halkına karşı ambargo uygulamıştır. Türkiye'ye karşı ABD'nin bu şekilde ambargo uygulamasında, Rumların burada büyük bir lobiye sahip olmaları ve Yunanlılara tarihten gelen sempati etili olmuştur.Startejik bir konuma sahip olan Kıbrıs adası, birçok devlet tarafından ele geçirilmek veya kendi çıkarları için kullanabilecekleri bir üs haline getirilmek istenmektedir. Orta Doğuyu kontrol altına almak isteyen devletler Kıbrıs Sorununu kendi kazanımları doğrultusunda değerlendirmektedir. Başta Türkiye Cumhuriyeti, Yunanistan, ABD, İngiltere, Rusya Federasyonu ve İsrail gibi devletler bu soruna kendi pencerelerinden bakmaktadır.Birçok devlet tarafından oluşturulan Uluslar arası kurum ve kuruluşlarda ülkelerde olduğu gibi kendi kazanımları doğrultusunda soruna bakmaktadır. Bu kuruluşların kendi görüşleri ve istekleri doğrultusunda karar almasında dünya üzerinde güç sahibi olan ülkeler etkili olmaktadır.Kıbrıs Rum Yönetimi'nin AB'ye girmesiyle birlikte Rum tarafı ve Yunanistan sorunu kendi lehlerine çözmek için büyük bir güç elde etmişlerdir. Uluslararası arenada ada ile ilgili olarak kendi lehlerine kararlar aldırtmaktadırlar. Ayrıca AB'ye giren Rum yönetimi adanın tamamını temsil ettiğini ilan etmiş ve yapılan tüm yardımları kendisi almaktadır. Adada bulunan Türkler tarafından Rumların adanın tamamını temsil etmediğinin anlatılmaya çalışılmasına rağmen bu durum batılı devletler ve onların oluşturduğu kuruluşlar tarafından görmemezlikten gelinmiş olup hala daha görmemezlikten gelinmeye de devam edilmektedir. 1983 yılından itibaren adanın kuzeyinde kurulan KKTC dünya devletleri tarafından yok sayılmakta ve burada bulunan Türklere karşı izolasyonlar ve yaptırımlar artarak devam etmektedir. KKTC'yi tanımak veya ekonomik ilişki içinde bulunmak isteyen ülkelere de baskı uygulanmaktadır.KKTC'nin ayrı bir devlet olduğu dünya kamuoyuna iyi bir şekilde anlatılmalı ve bu ülkenin dünya devletleri tarafından tanınması sağlanmalıdır. Diğer devletler tarafından burada yatırımlar yapılarak izolasyonların kaldırılması sağlanmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti, burada yaşayan Türkler ile irtibatı kesilmemeli, tarihi ve kültürel bağlar daha da güçlendirilmelidir. Adanın Türkiye Cumhuriyeti'nin hem güvenlik açısından hem de siyasi açıdan milli bir dava olduğu dünya devletlerine anlatılmalı ve bu doğrultuda politikalar geliştirilmelidir.Anahtar Kelimeler: Megali İdea, Enosis, Kıbrıs Sorunu, Rum Yönetimi, ABD, AB, KKTC.

The Cyprus dispute should be handled with the first rise of the concept of Megola Idea. The term, Megola Idea, was also tried to implement for Cyprus Island under the name of ENOSIS after the Second World War by Rums. This demand wasn?t supported by Western Countries. To achieve this idea, the Rums first started to commit violence to English and then the Turks whom they live together for years. Seeing that the act of violence failed, the Rums came up with Akritas plan. This plan aimed to eradicate the Turks or to force the Turks to emigrate out of the island. As a Guarantor State of the Alliance of London signed in 1960, The Republic of Turkey needed to intervene to defend the rights of Turkish people.When the Republic of Cyprus was established in 1960, the Rum leader Makarios wanted to change the articles of agreement that was negotiated before leaded to the problems occured again. The intervention that Turkey was going to carry out to the island was hindered by U.S.A. The Rums took the advantage of this and started to slaughter the Turks again with the hope of making ENOSIS come true. Due to the result of uncompromising attitude and massacres of Rums, the both side couldn?t negotiate so the Cyprus Peace Operation that launched in 1974 became necessity for Guarantor State, Turkey.Especially, Greece, England, U.S.A. and many other countries reacted against Turkey for Cyprus Peace Operation. U.S.A which is our allied after the Second World War, embargo against the Republic of Turkey and the people of the Cyprus. The reason why U.S.A embargo was that the Rums had so many pressure groups and the mutual attraction that came from the history of Greeks.The Cyprus Island that has strategic location, is tried to be invaded or to be used as a base for countries? own sake. The countries which want to take over the control of Middle East, consider the problem of Cyprus for their own good. Especially, the countries like Republic of Turkey, Greece, U.S.A. Russian Federation and Israel evaluate the problem for their point of view.Many Institutions and Organizations, which was established by many powerful countries, evaluate the problem for their point of view as well. The decisions that these organizations take are mostly determined by countries that have power around the world.Greek Cypriot Administration have gained big power to solve the problem of Cyprus and Greece in their favour after being a member of EU. They get decisions taken in their favour about the island in international arena. Besides, the Greek Cypriot Administration which is a member of EU, declared that they represent the whole island and get all the financial help that provided. Even though, the Turks that live in the Island are trying to explain that the Rums don?t represent the whole island, the western countries and the institutions, which associate with those countries, ignored the situation and still keep on ignoring as well. Since 1983, the Turkish Republic of Northern Cyprus which is located North part of the island of Cyprus isn?t considered by the international community and the sanctions and insultations against Turkish inhabitants increase day by day. The countries which want to recognise the Turkish Republic of Northern Cyprus and engage in economic relation, are put under pressure as well.That the Turkish Republic of Northern Cyprus is an independent country should be declared to all over the world and must be recognized by world?s nations. Other countries should made some investments and remove the isolations in here. The Republic of Turkey shouldn?t lose touch with the inhabitants of the people, and the historical and cultural ties should be strengthened. That the island is a national case in terms of security as well as politically, should be explained to the world. Policies should be developed in this direction.Tags: Megali Idea, Enosis, Cyprus dispute, Greek Cypriot Administration, USA, EU, TRNC