Siyasal iktidarların okul isimlerine etkileri

Abstract

İktidar, yönetme gücünü elinde bulunduran siyasi güçtür. Monarşiyle yönetilen ülkelerde muhalefetten söz edilemez. Demokratik devletlerde iktidarı denetleyen muhalefet partileri vardır. İktidar muhalefet ilişkilerinin temelinde ülke çıkarlarını ön planda tutmak gelmelidir.Anadolu'da Türk devrimi gerçekleştirilerek meşruti monarşiden cumhuriyete geçilmiştir. Bununla birlikte 1946'ya kadar tek parti ile yönetilmiştir. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) içinden çıkan muhalefetin 1946'da Demokrat Parti'yi (DP) kurmasıyla Türkiye'de çok partili yaşam başlamıştır. DP dört yıllık muhalefet sonrası 1950'de iktidara gelmiştir. 27 Mayıs 1960'ta asker yönetime el koymuştur. Türkiye 27 Mayıs 1960'tan 12 Eylül 1980'e kadar Adalet Partisi (AP), CHP ve koalisyon hükûmetleriyle yönetilmiştir.Geçen süreçte hükûmetler, eğitim politikalarını çoğu kez ulusal bir eğitim politikası şeklinde değil; kendi siyasal anlayışlarının bir parçası olarak uygulamak istemişlerdir. Bu süreç içinde farklı dönemlerin hükûmetleri eğitim politikalarının bir gereği olarak adeta somut birer imge olan okul isimleri üzerinde de sıklıkla tasarrufta bulunmuşlardır. Bu uygulamalara örnek olarak DP döneminde okul isimlerinden İsmet İnönü isimleri kaldırılırken, 27 Mayıs darbesi sonrasında okullara 27 Mayıs veya onu çağrıştıran isimler; 12 Eylül sonrasında ise Kenan Evren'nin ismi verme yoluna gidilmiştir.

Ruling party is the political power which holds the power to rule. No opposition could be in question in countries ruled by monarchy. On the other hand, there are opposition parties in democratic states. Keeping interests of the country in the forefront should constitute the basis of ruling party-opposition party relationships.Transition was made from constitutional monarchy to republic through the Turkish Revolution in Anatolia. However, the country was ruled by a single party until 1946. Multi-party life started in Turkey upon foundation of Democratic Party (DP) in 1946 by the opposition emerging from People's Republican Party (CHP). DP came to power in 1950 after four years of opposition. Military seized control on May 27, 1960. Turkey was ruled by the Justice Party (AP), CHP and coalition governments from May 27, 1960 until September 12, 1980.During the time elapsed, governments mostly endeavoured to apply their education policies as a part of their own political mentality rather than a national education policy. During this course of time, governments of different periods frequently disposed of school names, which are simply concrete images as required by their educational policies. As an example to these applications, İsmet İnönü names were removed from school names in DP period; 27 May and names that connotated it were used following 27 May coup and Kenan Evren's name was used following 12 September.