12 Mart`tan 12 Eylül`e 68 Kuşağı öğrenci hareketleri

Abstract

Bu çalışmanın konusu, 68 Kuşağı öğrenci hareketlerinin özellikle 12 Mart Muhtırası'ndan 12 Eylül Darbesi'ne kadar geçen süre içerisindeki eylemlerini ortaya koymaktır. Dünya'da ve Türkiye'deki 68 öğrenci hareketleri bir döneme damga vurmuş, önemli bir dönemeç olmuştur.Üniversite gençliği, üniversite sorunlarıyla başlayan mücadelesini giderek mevcut düzene yöneltmiş ve hareket öğrenci-gençlik kitleleri arasında hızla yayılmıştır. Üniversite gençliği; eğitimle ilgili sorunlarının çözümü, üniversite yönetimine katılma vb. taleplerle işgaller, boykotlar gerçekleştirmiştir. Bu taleplerin çözümünün ise mevcut sistemden kaynaklandığını düşünerek hareketini mevcut düzeni değiştirme amacına yöneltmiştir.Öğrenci hareketleri, 1968 yılında tüm dünyada aynı anda yaşanmıştır. Fakat aynı anda yaşanmasına rağmen hareketin niteliği her ülkede farklı özellikler göstermiştir. Gelişmiş, sosyo-ekonomik yönden refah düzeyde olan ülkelerde üniversite gençliğinin talepleri daha çok üniversite sorunlarının çözümüne yönelik iken, az gelişmiş ülkelerde hareket, anti-emperyalist bir niteliktedir. Sömürülen ya da yarı sömürge durumda bulunan ülkelerde gençlik, `tam bağımsızlık` sloganıyla hareket etmiştir. Bu nedenle sözünü ettiğimiz sömürge durumunda bulunan ülkelerde hareket, eylemlilik ve radikalleşme yönünden daha yoğun olarak yaşanmıştır. Ülkemizde 68 hareketinin boyutları 12 Mart Muhtırası'ndan sonra çok farklı bir şekillenme göstermiştir. 12 Eylül Darbesi'ne gelinirken de hareket eskiye oranla çok daha radikalleşmeye ve bununla birlikte kitleselleşmeye başlamıştır. Ülkenin kaosa sürüklendiği bu süreçte sayısız ölümler, faili meçhul cinayetler yaşanmıştır. 12 Eylül 1980 günü ise öğrenci-gençlik hareketinin sonu olacak, kaçınılmaz bir son olarak sahnede artık askerler olacaktır.

The subject of this thesis is about the demonstrative actions by students of 1968's, especially between 12 March memorandum and 12 September coup. The movements of students marked the 1968's all-around world and Turkey and represented an important turn.University youth started demonstrations for problems of their universities and spread it to current order in time. University youth did occupations, protests against the problems in education, involvement in management. Thinking that these problems occur because of the current order, they aimed to change the current order.Student protests of 1968's took place at the same time all around the globe. But the effect was different depending on the country. While the student protests in developed countries were merely about problems in the universities, the movement of developing countries became anti-imperialist. Youth in exploited or dependent countries moved with the slogan `full independence`. For that reason in these countries the movement became denser in term of radicalism and activism.In our country movement of 1968's gained another form after 12 March memorandum. Approaching to 12 September Coup, the movement became more radical and massed. In this chaotic environment many died and murdered. The morning of 12 September 1980 was going to be the end of the youth movement and the soldiers would be in stage from then on.