Petrol-iş sendikasının örgütlü olduğu işyerlerinde görülen iş kazası ve meslek hastalıklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

İş kazaları ve meslek hastalıkları, çalışma hayatının en önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Dünyada her gün 7500 kişi güvensiz ve sağlıksız çalışma koşulları sebebiyle yaşamını yitirmektedir. Buradan ülkemize düşen pay, sadece iş kazaları sebebiyle günde 4-5 kişi olmaktadır. Meslek hastalıkları sebebiyle ölen kişi sayısı ise maalesef doğru şekilde tespit edilememektedir.Çalışanların, çalışma süreleri boyunca hiçbir kazayla karşılaşmadan emekli olabilmeleri ve ömürlerinin sonuna kadar işyeri kaynaklı bir sağlık sorunu yaşamamaları için çaba sarf eden kurumlardan biri de işçi sendikalarıdır. Bu çalışmada, 1950 yılında kurulan ve köklü bir geçmişi olan Petrol-İş Sendikasının örgütlü olduğu işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıkları araştırılmıştır.Çalışma, sendika üyelerini temsil eden 699 kişilik örneklem üzerinde nicel ve nitel sorular barındıran anketin uygulanması ve Sendika temsilcilerinden oluşan 148 kişiyle odak grup çalışması yapılması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca araştırmacının Sendikadaki görevi gereği yapmış olduğu işyeri ziyaretleri, hazırladığı raporlar, çıkardığı istatistik sonuçlarından da yararlanılmıştır.Çalışma neticesinde, Petrol-İş Sendikasının örgütlü olduğu sektörler arasında iş kazası yaşama oranı bakımından anlamlı farklılık olduğu; kauçuk ve plastik, kompozit, kimya imalatı, petrol ve doğal gaz sektörlerinde diğer sektörlere nazaran daha fazla iş kazası yaşandığı, ölümlü iş kazalarının ise en fazla rafineri sektöründe yaşandığı gösterilmiştir.Çalışmada, araştırmaya katılanların yarısına yakınının en az bir hastalık beyan ettiği, dörtte birinin ise işe ilişkilendirdikleri en az bir hastalık beyan ettiği görülmüştür. Ayrıca neredeyse tüm sektörlerde kas-iskelet hastalılarının yoğun olarak yaşandığı tespit edilmiştir.Çalışma neticesinde çıkartılan bir sonuç da Türkiye'de meslek hastalığı tespitinin yeterli düzeyde yapılamadığı olmuştur. Hem bu çalışma bulgularıyla hem de Türkiye İstatistik Kurumunun yaptığı anketlerden elde edilen neticeler ile Sosyal Güvenlik Kurumunun yayınladığı istatistikler arasında çok büyük farklar bulunduğu gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler: İSG, Petrol-İş, Sendika, İş kazası, Meslek hastalığı

Occupational accidents and occupational diseases represent one of the most important problems of working life. Every day, 7500 people die worldwide due to unsafe and unhealthy working conditions. Our country's share of that number is 4-5 people per day from occupational accidents. Unfortunately, the number of people who died due to occupational illness could not be accurately determined.Employees unions are one of the institutions that work to ensure that employees can retire without experiencing occupational accidents during their working life and that they do not have to face a work-related illness until the end of their lives. In this study, work accidents and occupational diseases were investigated in the workplaces who member of the Petrol-İş Union which is established in 1950 with a long history. The study was carried out by giving a survey with quantitative and qualitative questions to 699 union members, and conducting a focus group study with 148 union representatives. In addition, workplace visits by the researcher while he was performing his duties in the union and reports and statistics results he prepared were also used in this study.Study results revealed that there is a significant difference in the rate of occupational accidents between sectors where Petrol-İş Union is organized. The study also reveals that rubber and plastic, composite, chemical manufacturing, petroleum and natural gas sectors experience occupational accidents than other sectors, and fatal work accidents occur at the highest rate in the refinery sector.In our study, almost half of the participants experienced at least one disease and one fourth reported at least one work-related disease. In addition, study results identified that musculoskeletal diseases are common in almost all sectors.Another result that this study shows that occupational diseases are not sufficiently detected at a sufficient level in Turkey. There are large differences between statistics published by the Social Security Institution and both findings of this study and results obtained from a survey of Turkey Statistical Institute.Keywords: OHS, Petrol-Is, Union, Occupational accident, Occupational disease