Farklı sıra üzeri ekim mesafelerinin soya fasulyesinde (Glycine max L. Merrill) verim ve verim unsurları üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Araştırmada amaç 3 farklı sıra üzeri mesafenin, dört farklı soya çeşidinde verim ve verim unsurları üzerine olan etkisini belirlemektir. Denemede ?Hendricks, HP203, Savoy ve NE3297? soya çeşitleri kullanılmıştır ve sıra arası 60 cm, sıra üzeri mesafeler ise 5, 10 ve 15 cm olacak şekilde ekim yapılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre sık ekimlerde bitki boyu ve ilk bakla yüksekliği bütün çeşitlerde daha yüksek belirlenmiştir. Denemede materyal olarak kullanılan soya fasulyesi çeşitlerinin hepsinde yandal sayısı ve bitkideki bakla sayısı 5 cm sıra üzeri mesafelik ekimlerde en az, 15 cm sıra üzeri mesafelik ekimlerde ise en fazladır. Bakladaki tohum sayısı, 100 tohum ağırlığı ve protein oranı ekim sıklığından etkilenmemiştir. Fakat bu özellikler soya çeşitlerinde farklılık göstermiştir. Yağ oranında ise çeşide ve ekim sıklığına bağlı olarak belirgin bir fark görülmemiştir.Tohum verimi çeşide ve ekim sıklığına bağlı olarak 186?347 kg/da arasında değişim göstermiştir. En yüksek tohum verimi Savoy çeşidinin (347 kg/da) 10 cm sıra üzeri mesafesindeki ekiminden elde edilirken, en düşük tohum verimi ise Hendricks çeşidinin (186 kg/da) 15 cm sıra üzeri mesafelik ekiminden elde edilmiştir.

This study was carried out in experimental field of Field Crops Department, Faculty of Agriculture of Ordu University. The objective of the present study is to determine the effects of three different inrow spacings on yield and yield components in four soybean varieties. In the study, ?Hendricks, HP203, Savoy and NE3297? soybean varieties were used and the seeds were planted in rows 60 cm apart using 5, 10 and 15 cm inrow spaces.According to the results, high plant densities resulted in both higher plant and first pod height in all soybean varieties. In all soybean varieties used in the study, the lowest values for the number of lateral branches and the number of pods were obtained inrow spacing of 5 cm, whereas inrow spacing of 15 cm resulted in the highest values. The number of seeds per pod, 100 grain weight and protein ratio were not affected by plant density, but differed in soybean varieties. There were no clear differences in oil ratio in terms of plant densities and cultivars.The seed yield ranged from 186 kg/da to 347 kg/da based on the cultivars and plant densities. While the highest seed yield was recorded in cultivar Savoy planted 10 cm inrow spacing, the lowest seed yield was obtained in cultivar Hendricks planted 15 cm inrow spacing.