Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kararlarında idari işlemin geri alınması

Abstract

ÖZET Çalışmamızla, idare hukukunun genel ilkelerinden olan, idari işlemlerin geriye yürümezlik prensibine istisna teşkil eden idari işlemin geri alınmasının, yine idareye güven ve idari istikrar prensipleri çerçevesinde mümkün olduğu durumların, ayrı ayrı izahından sonra, ülkemiz idari yargısının iki yüksek mahkemesi olan Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararlarındaki tanımı ve değerlendirilmesini tespit etmek istedik. Geri alma kavramını incelerken, ilgili başka prensiplerin tanım ve kapsamlarına çok kısa yer vererek konunun dağılmamasına mümkün mertebe riayet etmeye çalıştık. Tezin kapsamının tamamına yakınını idari işlemin geri alınmasına, özellikle çok sık rastlanan geri alma işlemlerinin yargı yerince denetimine ayırdık. Yüksek Mahkeme Kararları genellikle anlatılan konuyu çok açık ve net bir şekilde izah ettiğinden, kararların birçoğunda yorumsuz olarak ilgili kısım olduğu gibi aynen alınmıştır. İdari işlemin geri alınması hususunda ülkemiz bilim adamları hemen hemen tüm ayrıntılarda paralel düşündüklerinden konular üzerinde tartışma yapılmayıp, bu kanaatleri destekleyen mahkeme kararları ile anlatım pekiştirilmeye çalışılmıştır. Netice olarak; hukuka uygun işlemlerin geri alınamayacağı, ancak hukuka aykırı işlemlerin bazı şartlarda geri alınabileceğini doktrin ve mahkeme kararlarında istikrar kazandığını gördükten sonra, doktrin ve yargının, hukuka aykırı işlemlerin geri alınmasındaki sürenin belirlenmesi üzerindeki görüş ayrılığında, yargı yerlerinin her somut olayda ayrı ayrı değerlendirmenin yapılmasının uygun olacağı şeklindeki yaklaşımının hukuka ve hakkaniyete daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır. II

ABSTRACT After a short briefing of possible situations which were acknowledged in the two principles which are called as the trust to the Goverment and the administrative stabilization, in our study, we want to look for the definition of the exception of principle of no-return of validity of administrative operations which is one of the general principle of Administrative Law, in the resolutions of our country's two supreme courts: Council of State and Military Supreme Court of Administration. When we study the principle of no-return of validity, trying to put the subjects at the center of the Principle, we shortly explained the definitions and scope of other principles which are related to this main principle. In the main scope of our thesis we try to explain the principle of no-return of validity, especially the subject of the control and supervision of the procudere of administrative operations which were mostly come to the scene. Mostly, The Resolutions of the two Supreme Courts clearly explain the scope of the choosen subject; so, in almost all of the resolutions in the thesis itself, we used the resolutions without briefing the judgements of the Courts. Because the lawyers in our Country think in the same way about the principle of no-return of validity of administrative operations in all details, instead of discussing the details, the coverage of the resolutions, indicates and supports the lawyers thoughts are shown where necessary. As we consider, from the Courts' resolutions and the Doctrine itself, at Administrative Law legal operations can not be taken back, however in some cases illegal operations which were executed by the Government itself can be taken back. As a result of this conclusion, the Doctrin and the Courts have different approaches about the take-back-time of the illegal operations; while in my opinion, in each case the Courts should examine the situation by its own characteristics and the Justice, Law and Order should come in to the scene. m