Türk Dünyası halk inançlarında karşılaştırmalı doğum motifi ve Dr. Yaşar Kalafat`ın halk bilimi çalışmaları

Abstract

`Türk Dünyası Halk İnançlarında Karşılaştırmalı Doğum Motifi` ve `Dr. Yaşar Kalafat' in Halk Bilimi Çalışmaları` adlı iki ana bölümden meydana gelen tezimizin ilk bölümünde; geçiş dönemleri arasında yer alan ve Türk halk inançlarında büyük bir öneme sahip olan doğum motifi; doğum öncesi, doğum esnası ve doğum sonrasına ait halk inançları şeklinde incelenmiştir. Bu bölümde, Eski Türk inançlarının; (Türk halklarının büyük bir coğrafyaya dağılmış olmasına rağmen) şekil değiştirerek de olsa hemen bütün Türk halklarında yaşamakta olduğu örnekleriyle gösterilmiştir. Tespit ettiğimiz doğumla ilgili halk inanışları, konunun bütün bölümlerinde, Türk halkları arasında karşılaştırma yapılacak şekilde örneklendirilmiştir. Mesela, Türkiye Türklerinde var olan `Ad verme` ile ilgili bir inanca verilen örnek; Bulgaristan, Balkan,.Kazak, Özbek, Kırgız Türkleri ve diğer Türk halklarından verilen örneklerle zenginleştirilmiş ve bu sayede karşılaştırma yapma imkanı sağlan mıştır. -Çalışmamızın bu kısmında; Türk dünyasında doğumla ilgili inançların, bölgelere göre isimleri değişmiş olsa bile, ortak özelliklere ve ortak Türk kültürüne ait değerler olduğu örnekleriyle ortaya koyulmuştur. Tezimizin ikinci bölümü; Türkiye'de ve Türk dünyasında halk inançları üzerine önemli araştırmalar yapmış, Dr. Yaşar Kalafat' in Halkbilimi çalışmaları üzerinedir. Bu bölümde Türkiye'deki Halkbilimi çalışmalarının tarihi ile Yaşar Kalafat' in hayatı, kitapları, makale ve bildirileri hakkında bilgiler verilmiştir. III

In the first part of this study, which consists of two main parts, namely, `A Comparison of Birth Motif in the Popular Beliefs of the Turkic World` and `The Folklore Studies of Dr. Yaşar Kalafat,` we analyzed the birth motif which is an important part of transition period of the life cycle such as birth, marriage, and death. The birth motif which has a great importance in the popular beliefs of the Turks was elaborated in terms of three stages: before birth, at birth, and after the birth. We tried to show that although Turkish people live today in a wide and different geographical places, old popular Turkish beliefs still exist in all parts of Turkic people under different forms and names. We exemplified popular beliefs regarding birth motif in such a way that it makes possible to make a comparison among the Turkic people. For example, we enriched the example of `name giving` of Kirghiz Turks with the beliefs of the Turks from Bulgaria, Balkan, Kazakh, Uzbek and other parts of the world. In this way, we have found the required tools to make appropriate comparisons. In this part of the study we showed that popular belief on birth in the Turkic world is an important component of common culture of Turkic people no matter we face it under different names and forms. The Second Part dwells upon the works of Dr. Yaşar Kalafat who conducted important researches in folklore. In this part we analyzed the life, books, articles and papaers of Kalafat, showed it importance for the Turkish folklore. rv