Evliya Çelebi Seyahatnamesi`ne göre Anadolu`da yer adları

Abstract

Bu çalısma, Türk ad biliminin en önemli kaynaklarından biri olan Evliya ÇelebiSeyahatnamesi'nde geçen yer adlarını yapı, anlam ve köken bakımından incelemeçalısmasıdır. Çalısmanın daha verimli olması için sadece Türkçe olduğu düsünülenyer adları seçilmis ve bunlar temel tipleri belirlenerek tasnif edilmistir. Her bir adın,öncelikle yapı tahlili gösterilmis, sonra kökeni üzerinde durularak TürkiyeTürkçesi'ndeki anlamı verilmistir. Açıklamaların sonunda, orijinal metinde adıngeçtiği cümlelere yer verilmistir.Eserde tespit edilen Türklere ait yer adlarının köken olarak Türkçe, Rumca, Arapça,Farsça ve kaynağını tespit edemediğimiz diğer dillere ait oldukları görülmüstür.Anadolu'nun eski sahiplerinden kalma adlar, süphesiz Rumca ve kaynağınagidemediğimiz eski dillere aittir. Ancak Anadolu'da Arap ve Fars yerlesimininolmadığı düsünülürse Rumca dısındaki adların tamamının Türkler tarafındanverilmis olduğu öngörülmelidir.Dillere göre tasnif edilen 800 yer adının; % 58'i Türkçe, % 5'i Arapça-Farsça, %37'si Rumca ve kökeni tespit edilemeyen diğer dillere ait oldukları sonucuna varıldı.Buna bağlı olarak, Anadolu'daki yerlesimin büyük bir kısmının Türkler tarafındankurulduğu ve eski kültürlerin, bütünün bir parçası olarak algılandığı düsünülebilir

This study is a research study of the place names mentioned in TheSeyahatname of Evliya Çelebi, one of the most important sources of Turkishonomastics, in terms of structure, etymon and meaning. Place names thought to beTurkish are chosen in order for the study to be productive and these are classified bydetermining their main types. Firstly, the structure analysis of each name is indicatedand then, by dwelling on the etymon, its meaning in Modern Turkish is given. Thesentences in which the name is mentioned in the original text are stated at the end ofthe explanations.It is determined that the place names, found out to be related to Turks, belongto Turkish, Modern Greek, Arabic, Persian and other languages. The names remainedfrom the former owners of Anatolia belong to Modern Greek and other languages.But if it is thought that there was no Arabic or Persian settlement in Anatolia; itshould be suggested that all the names, except for Modern Greek, were given by theTurks.As a result, it is assumed that 58 % of the 800 place names classifiedaccording to the languages is Turkish, 5 % is Arabic-Persian, 37 % is Modern Greekand other languages. In this case, it can be thought that most of the settlement inAnatolia was established by the Turks and the former cultures were perceived as apart of the whole