Mülteci hukuku ve Türkiye uygulaması

Abstract

Mülteci sorunu devamlılık arz eden kalıcı bir problem haline gelmistir. Bunaparalel olarak, mülteci hukukunda da yeni ve beklenilmeyen sartlara uygun değisikliklerkaçınılmaz olmaktadır. Mülteciler kendi ülkelerinde yeterli güven ve yasam sartlarınıbulamayan ve bundan dolayı her türlü maddi ve manevi varlıklarını, hatıralarını,vatanlarında bırakarak daha güvenli ve iyi yasam sartları bulabilmek uğruna baskaülkelere giden insanlardır. Bu felaketzedeler ikinci ve hatta çoğunlukla üçüncü ülkeleregiderek sığınma ve yeni bir ülkeye devamlı olarak yerlesmek isterler. Bu istekleri, enazından ülkelerindeki durum, istenen düzeye gelinceye kadar çözülmesi gereken birsorun olarak kalır. Sığınma talep eden kisiler, seyahatleri süresince veya geçici barınmaimkanı buldukları bir ülkede daimi olarak yeni bir ülkenin vatandası oluncaya kadaruluslararası yasal haklara sahiptirler ki bu haklar bütün devletler tarafından tanınır vedevletlerin buna uyma zorunluluğu vardır.Yapılan bu çalısmada, mülteci hakları ve bu hakların uygulanısı hem uluslararasıarena hem de Türkiye bazında incelenmistir. Çok fazla detaylara girilmeden genel insanhakları yasaları çerçevesinde mülteci yasaları, hakları ve konuyla ilgili gelismelernazara alınmıstır. Mülteci hakları ve korunmaları hususunda gerekli bazı terimleraçıklandıktan sonra, uluslararası ve bölgesel yasalar, anlasmalar ve protokoller üzerindedurulmustur. Daha sonra, mülteci statüsünün hangi sartlarda tespit edilebileceği, hangisebeplerden dolayı sona erdirilebileceği veya statü dısında bırakılacağı açıklanmıstır. Bukonuda en önemli kuruluslardan biri olan Birlesmis Milletler Mülteciler YüksekKomiserliği (BMMYK)'nin ve onun mülteci haklarının korunmasındaki rolü ve bununyanında karsılasılan sorunlara değinilmistir. Ayrıca, Türkiye'nin mülteci politikası,1994 Yönetmeliği ve Ulusal Eylem Planı üzerinde durulmus, 1951 Sözlesmesi, 1967Protokolü incelenmis, sonuç bölümünde de kisisel görüslere yer verilmistir.

The refugee problem has become a permanent and continuing one. Parallel tothis, the refugee law needed a continuous change and updating according to the new andvarious unpredictable conditions. The refugees are the people who could not findenough security and living conditions in their own country and leave for a bettersecurity and living conditions after leaving almost all of their properties as well asmemories and their spiritual values in their countries. These victims go to seek asylumfrom the second or even mostly the third countries to resettle permanently. Thisproblem stays at least until the time when the conditions in their home country becomein a desirable state. While these asylum seekers are traveling, during their temporaryresettlement and till the acceptance by other countries as new citizens, they do haveinternational legal rights which have to be recognized and obeyed by all countries.In this study, the rights of the refugees and application of these rights areexamined in international arena as well as in Turkey. Here, without getting in too muchof the details, the refugee laws and rights and their progress are taken in to considerationin the general concept of human rights laws. After defining some of the terminology inrefugee rights and protection, the international and regional laws, agreements orprotocols are explained on this matter. Then how a refugee statue is determined andunder which conditions this statue is ended or left out is indicated. The information isgiven on the most important organization on this topic namely, United Nations HighCommissioner for Refugees (UNHCR) and its role in protection of the refugee rights, aswell as most important problems faced. Beside this, 1951 convention and 1967 protocolare examined, Turkish refugee policy, 1994 instructions and national action plan areemphasized.