Eyüp Askeri Rüştiyesi`nin (1910-1916) giden evrak defteri ve değerlendirilmesi

Abstract

Bu tezin hazırlanması sırasında öncelikle Eyüp Askeri Rüştiyesi Giden Evrak Defteri esas alınmıştır. Defter'in kapağındaki orijinal etikette, Mart 330 (1914/15)-Şubat 331 (1915/16) tarihleri belirtilmişse de tezkereler incelendiğinde, 22 Mart 1910 (9 Mart 1326) tarihinden, 12 Mart 1916 (28 Şubat 1331) tarihine kadar bir dönem karşımıza çıkmıştır ki bu da bizim asıl inceleme dönemimizi oluşturmuştur. Bununla birlikte, Defter'de sayfa numaralarının verilmemiş olduğunun anlaşılması üzerine, sayfalar numaralandırılmıştır. Böylece yüz elli dokuz sayfa gibi bir toplam sayfa sayısı elde edilmiştir.Defter'de yazılı olan tezkerelerin tezkere numaralarıyla birlikte, sayfa yapılarına, satır uzunluklarına ve sayılarına göre birebir transkripsiyonu yapılmıştır. Uzun ve yorucu, bir o kadar da titiz çalışmayı gerektiren bu işlem sonucunda, beş yüz yirmi civarında tezkere incelenmiştir.Tezkerelerde fotokopiden kaynaklanan, zamanla tahrip olmuş olan kısımlar, karalamalar, boş bırakılan yerler, yazan kişinin el yazısının karışıklığı ve maalesef bizim okumayı başaramadığımız bazı kelimeler için boşluklar bırakılmıştır. Özel isimler, yer adları (mahalle ve sokak adları) bugün de hâlâ kullanılmakta olan adları ile karşılaştırılarak, diğer sözcükler ile birlikte elden geldiğince doğru transkrip edilmeye çalışılmıştır.Bilimsel ve kronolojik esaslara dayanılarak; tezkere tarihleri ve diğer tarilerin yazımında kullanılmış olan, Rumi tarihlerin hemen hemen hepsinin, Türk Tarih Kurumu'nun internet adresindeki, Tarih Çevirme Kılavuzu'ndan yararlanılarak, Miladi ve Hicri tarihlere denk gelen tarihleri de eklenmiştir. Bunun, günümüzde kullanılan Miladi takvim açısından, olayların anlaşılmasına daha çok yardımda bulunacağı açıktır.Bu işlemlerin ardından tezin içeriği ve çalışma planı doğrultusunda, ?Rüştiye? kavramının ortaya çıkışı ve rüştiyelerin açılışı ve gelişmesi, askeri rüştiyeler, rüştiyelerin idaresi, Eyüp Askeri Rüştiyesi ile açıklayıcı kısa bilgiler ve konu ile ilgli önemli şahsiyetlerin anılarına da yer verilerek ?Giriş Bölümü? oluşturulmuştur. Ardından tezkereler konularına göre; personel, yönetim, eğitim-öğretim, matbaa ve kitap işleri, muhasebe, bina onarım, bakım ve işleri, ders aletleri, donatım ve ayniyat ve öğrenci işleri olarak tasnif edilip değerlendirilerek, genel bir ?Değerlendirme Bölümü?, orijinal tezkere örneklerinden faydalanılarak, ?Ekler Bölümü? ve Defter'in transkripsiyonu da sona ilave edilerek, ?Metnin Çevirisi Bölümü? oluşturulmuştur. Ardından sonuç ilave edilip çalışmaya son verilmiştir.

First of all, the register book of the Eyüp Military Rushdiyya was fundamental while this thesis was preparing. Although it is written March 1330 (1914/15)- February 1331 (1915/16) in the orijinal sticker on the register book?s cover, we came across the period which was between 22 March 1910 (9 March 1326) and 12 March 1916 (28 February 1331) when the notes were examined. This was our main research period. However, it was understood that the pageshad not been numbered then these pages were numbered. These a hundred and fifty-nine pages were obtained.The most efficacious transcripted was done according to the page-setting, the lenght of the line and numbers with the number of notes of correspondences in the register book. About five hundred and twenty notes had been examined at the end of this operation with long and tiring also fastidious study.There are some blanks for which is arised from taking photocopy, descruction in the course of time and confusing of handwriting who writes and the words that we couldn?t succeed to read in the notes. It was tried to transcript the proper nouns, the names of places (districts and streets) with the names which are still using today with the other words.Almost all of Rumi Calender which was used while preparing the dates of notes and the other dates. The Gregorian Calender dates and the Hegira dates added to Rumi Calender dates. It was done according to scientific and chronological rules and to benefit from History Translation Guide in the Turkish History Association web-address. It is clear that it helps understanding the events the sides of the Gregorian Calendar.After these operations, it was formed introduction part with the concept of rushdiyya was seen and the opening and development rushdiyya, military rushdiyya, management of rushdiyya, the explanatory and short informations about Eyüp Military Rushdiyya and the memories of the important people about the subject the direction of the content of thesis and the working plan. After then, these notes were classificated and evaluated by their topics like staff, administration, education, teaching, press and book works accountancy, repairing and upkeeping the building, lesson tools, equipment and aid kind and students works, this was ?Evaluation Part?. Then it was benefit from the models of orijinal notes, this was ?Supplementary Part?. Then, the ?Text Translation Part? was formed with added the transcription at the end. The work was finished with the ?Conclusion Parts?.