Doğu Türkistanlı Uygur Türklerinin Türkiye`de kurdukları dernekler ve yayın faaliyetleri

Abstract

1950 yılında Doğu Türkistan'ın Komünist Çin istilasına maruz kalmasıyla vatanlarınıterk etmek zorunda kalan Doğu TürkistanlıUygur Türkleri dünyanın çeşitli bölgelerine göçetmişlerdir. Bu göç dahilinde bir kısım Uygur Türkü ise liderleri İsa Yusuf Alptekin veMehmet Emin Buğra öderliğinde Türkiye'ye yerleşmiştir. Vatan için vatandan ayrılan UygurTürkleri, haklı davalarını anlatabilmek ve Doğu Türkistan davasının sesini duyurabilmek içinTürkiye'de Doğu Türkistan Dernekleri kurmuşlardır. İstanbul ve Kayseri merkezli kurulan budernekler Doğu Türkistan'ın tarihini, kültürünü ve önde gelen şairleri, yazarlarıve devletadamlarını tanıtmak için sempozyum, konferans, panel ve anma günleri tertip etmişler, DoğuTürkistan'da uygulanan baskı politikalarını Çin'in diplomatik temsilcilikleri önünde yaptıklarıprotesto gösterileriyle kınamışlardır. Derneklerin yapmışolduğu bu faaliyetler kendiimkanlarına ve Türkiye'nin koşullarına göre şekillenmiştir. Yapılan tüm faaliyetler içerisindedernekler tarafından yayımlanan dergiler ve 2000 yılından sonra kurulmaya başlanan internetsiteleri Türkiye'de yaşayan Uygur Türklerinin kendi seslerini duyurabilmeleri ve davalarınabir kimlik kazandırabilmeleri açısından en etkili araçlardır

İn 1950, because of East Turkestan?s exposing to communist China?s invasion , EastTurkestan Uygur Turks who had to leave their country, immigrated to varios parts of theworld.İn this immigration some Uygur Turks settled in Turkey under the leadership of İsaYusuf Alptekin and Mehmet Emin Buğra.Uygur Turks who left their homeland for homelandestablished East Turkistan association to tell their righteaus cause and announce EastTurkistan cause.These associations which were established mainly in İstanbul and Kayseriheld conferanse, panel and memorizing day, ceramony to introduce history, culture andfamous poets, writers and governers of East Turkestan; and condemed the suppression politicsin front of the embasies of China.These activities made by associations were shapedaccording to their own patentiality and conditions of Turkey.Among all of the activitiesmagazines published by associations and internet cites began to establish after 2000 are themost effective tools to announce and gain identity.