Zemin geoteknik parametrelerinin değişkenliği istatistiksel özellikleri ve İzmir iç körfezi kuzey kıyıları zeminleri üzerine uygulamalar

Abstract

YILMAZ, H.R. (1987): `Zemin Geoteknik Parametrelerinin Değişkenliği, İstatistiksel Özelikleri ve İzmir, İç Körfezi Kuzey Kıyıları Zeminleri Üzerine Uygulamalar`, İzmir, Dokuz Eylül üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Doktora Tezi. ÖZET Zeminlerin jeolojik orijini ve fasiyes özelikleri, belirli bir bölgede mevcut olabilecek zemin türleri için bir gösterge oluşturur. Zemin parametrelerinin nümerik değerleri ve davranışı, zeminin oluşumu nasıl olursa olsun yapısal ve çevresel faktörlere bağlı ola rak değişkenlik gösterir. Bu nedenle mühendislik uygulamaları ve projelendirme açısından zemin geoteknik parametrelerinin gerçeğe en yakın temsili değerlerinin seçilebilmesi için istatis tiksel bir yaklaşıma gereksinme duyulmaktadır. İstatistiksel yaklaşımlar, genellikle çok az sayıdaki deneye ve veriye dayanılarak elde edilen geoteknik parametrelere ne kadar güvenilebileceğini matematiksel bir kesinlikle ifade edebilme olanağını vermektedir. Bu çalışmada, ilk bölümlerde açıklanan istatistiksel yaklaşım metotlarının bir uygulamasını yapmak üzere İzmir İç Körfezi kuzey kıyıları zeminleri seçilmiş ve bu yörede yapılmış olan 36 adet deniz sondajı ve ilgi li zemin deneyleri sonuçları kullanılarak yöre deniz dibi sedimanlarının önemli geoteknik parametrelerinin elde edilen frekans histogramları ve Pearson Sistemi yardımıyla matematiksel modelleri, araştırılmıştır. ııAyrıca tüm parametrelerin karşılıklı korelatif ilişki leri araştırılarak korelasyon matrisi elde edilmiştir. Bu matris parametrelerin genelde birbirinden bağımsız olmaması ve farklı derecelerde bağımlılığın söz konusu olması nedeniyle zemin deneylerinin kontrolü amacıyla da kullanılabilecektir. Bu tabloda korelasyon katsayıları değerlerinin 0.60 'a eşit ve büyük olan değerleri anlamlı bir geoteknik bağımlılığı ifade etmekte olup parametreler arasında elde edilen lineer ve non lineer regresyon denklemleri ise pratik amaçlarla kullanılabilecektir. Zemin geoteknik özeliklerinin tek bir değer yerine istatistiksel olarak ortalama, alt ve üst olası değerle riyle ifade edilmesi, birden fazla bağımsız değişkenin değişimini ilgilendiren bir bağımlı geoteknik paramet renin de olası sınırlarının ne olabileceği konusunu gündeme getirir. Noktasal Tahmin (P.E.M) metodu bu amaçla dolgu yolun konsolidasyon oturması problemine uygulanarak istatistiksel olarak incelenmiş ve gerek yolun konsolidasyon oturması ve gerekse oturmaların gerçekleşebileceği zaman dilimleri olası sınır değer leriyle birlikte elde edilmiştir. ııı

YILMAZ, H.R. (1987): The Variability of Soil Geotechni- cal Parameters, Their Statistical Properties and » Applications on the North Shore Soils of the Bay of İzmir, Dokuz Eylül University, Faculty of Engineering and Architecture, Civil Engineering Department, Ph D Thesis SYNOPSIS Geological origin, and fasies of soils give and indica tion of soil types, which may develop in any area. Soil behavior and numerical values of soil properties are dependent on the structural and environmental factors irrespective of their formation processes. Thus, there is a need of applying the statistical techniques to select the closest values of the soil properties instead of their real values in engineering design in geotechnics. Statistical approach in general gives a means of expressing mathematically, how dependable it would be to rely on to the limited soil tests results. In this study, initially a review of the statistical techniques were made, then these techniques were applied to the soil test results obtained from the 36 boreholes, from the northern shore soils of the Bay of İzmir. Using -/ the frequency histograms of the geotechnical parameters of these soils and using the techniques of the Pearson's system their mathematical models were analyzied. Additionally the correlation coefficients of all soil properties with one another were determined and the correlation matrice was obtained. Since the correlation matrix parameters are in general dependent on one another to a certain extend they may be used for assessing and checking the accuracy of the soil test results for similar soil types. IVThe values of the correlation coefficients which are equal or greater than 0,60, indicate, statistically significant interdependence among the soil geotechnical parameters. The linear and non linear regression equations obtained between different soil parameters with such correlation coefficients can be used for practical purposes. In probabilistic geotechnical engineering it is often necessary to obtain estimates of the mean and standart deviation of a function of one or more random variables The method which was first proposed by Rosenblueth using the point estimates for approximating probability moments is used in order to analyze the consolidation settlement and time rate of settlement. v