Metro sistemlerinde endüstri ve mimarı tasarım ögelerinin görsel yapısal etkilerinin irdelenmesi ve malzeme seçimine yönelik öneriler

Abstract

-ıı- ÖZET Günümüzde yoğunlaşan nüfus, sürekli değişen çevremiz, sorunlara çözüm aramayı zorunlu kılmaktadır. Bu çözümler hızlı kentleşmenin oluşturduğu ulaşım yapısını düzene sokmalıdır. Metro sistemi sorunlara ve toplum yapısına göre gelişerek çözümleri kolaylaştırabilir. Ülkemizde bu konuda çok araştırmayapılmamıştır. Hızla artan nüfus, büyük kentlere akış, ulaşım sorunlarının karmaşıklaşması, bu sisteme yönelmemizi kaçınılmaz kılmaktadır. Bu tezin amacı ülkemiz koşulları ve yapısı içinde toplu taşım sorununa eğilmek, bunları mimari ve endüstri tasarımı yönünden görsel ve yapısal olarak incelemektir. Araştırmanın bütünü içinde sistemin kullanım kolaylıkları sağlaması eko nomik olması, ülke koşullarına ve geleneklerimize seslenen görsel öğeler kazandırılması yönünde öneriler üretilmiştir. Mimari ve endüstri tasarımı açısından getirilen öneriler, sunulan deneysel bir çalışmada ayrıca toplan mış ve eleştirel bir karşılaştırma da yapılmıştır. Metro sisteminin ülkemiz koşullarına uyarlanması tarihsel incelemeyi ve bu güne kadar yapılanların irdelenmesini gerekli kılar. Bu açıdan tarihsel gelişmeye kullanılan sistemlere, büyük kentlerdeki örneklere ve yaşanan deneyimlere kısaca değinilmiştir. Metro sistemin deki bölüm ve öğeler birbirlerinden ve diğer ulaşım sistem lerinden soyutlanarak incelenemez. Araştırmalar ve öneriler bu bütünlük içinde mimari ve endüstri tasarımı, ağırlıklı olarak sunulmuştur. Malzeme seçiminde görsel etkileşime özel bir önem verilmiştir. Bu çalışmada dünyadaki gelişmeler özetlenirken, ülkemizde yapılan çalış malarda titizlikle incelenmiştir, özellikle Ankara için düşünülen modeller yalın bir gözle tanıtılmış, genel sistemle ve deneysel çalışma ile ilişkileri de tartışılmıştır. Böyle çalışmaların yaygınlaştırılması ve araştırmacılara ortam sağlanması ulaşım sorunlarına katkılar sağlayacaktır.

-m- SUMMARY In our days, the increase in population and the continious changes in the environment create problems waiting for immediate solutions. Because of the rapid growth of towns the structure of transport has been getting more complex every! day and this creates the necessity of finding solutions which will regulate and coordinate this complexity an under-ground transport system will make the solutions easier when developed according to the problems and the characteristics of the community. Very little research has been done in thes subject, stating the idea that the under-ground system is a different and strange subject for our community. However, as mentioned before the increase in population, the flow of people to big cities and the complexity of transport systems, in a way oblige us to a serious research on the under-ground systems. The principle aim of this thesis is `to examine the problems in mass- transport regarding our countries conditions, to investigate them visually and structurally from the architectural and endustrial design point of view. This investigation include the material and the elements being used.` some suggestions have been made in the matters concerning the economic respect of the system, the creations of the facility in use and in new ideas for gaining some special visual elements that suit our traditions and our countries conditions. These suggestions in the fields of industrial design and architecture have also been gatheret in an ampirical study and a critical comparison has been done. The adaptation of an under-ground transport system to our country create the necessity of a historical research of the system realized up to our day. Thus the systems being used the examples in big towns the historical development and the experiences are briefly stated. The elements ant parts of the under-ground system should not be sepa rated from each other and the other transportation systems. Thus the-IV- research and the proposals have been presented in togetherness. A special importance has been given to the visual communication and perception in the selection of materials. In this research, besides summarizing the development in the world, studies being done in Turkey on this subject have been carefully examined, especially the models developed for the under-ground system of Ankara has been introdruced with an objective point ow view and its relations with the general system together with the ampirical studies have been brought for an argument. The broadening of these kinds of studies and the creation of a good environment for the researchers will surely help in finding solutions to the problems in transportation systems.