Bazı metal iyonlarının organofosfor bileşikleri ile sıvı-sıvı ektraksiyonu

Abstract

Bu çalışmada, Y (III), La (III), Ce (III), Th (IV) ve U (VI) metallerinin; n-heptan, kloroform ve n-amil alkol çözücüsündeki bis (2-etilhekzil) fosfat (DEHPA), difenil fosfat (DPP) ve difenilfosfinik asit (DPPA) bileşikleri ile pH'ya bağlı ekstraksiyonunu gerçekleştirmek için uygun şartlar araştırılmıştır. Ekstraksiyona, çözücü ve ekstraktantın etkisi incelenmiş ve eğim analizi yöntemiyle komplekslerin stokiyometrisi belirlenmeye çalışılmıştır.DPP ve DPPA, n-heptanda çözünmediği için bu bileşiklerde kloroformun, DEHPA için ise n-heptan ve kloroformun, ekstraksiyon için n-amil alkolden daha uygun çözücüler olduğu gözlenmiştir.Tüm metal iyonları, organofosfor bileşikleriyle, farklı denge pH değerlerinde yüksek verim ile çok kısa sürede ekstrakte edilmişlerdir.Sıyırma çalışmaları sonucunda, tüm metal iyonları için 1 M NaOH ile, ayrıca bazı metal iyonları için farklı derişimlerdeki HCl ile yüksek verimde sıyırma sağlanmıştır.Anahtar Sözcükler: bis(2-etilhekzil) fosfat, organofosfor bileşikleri, ekstraksiyon, nadir toprak elementleri.

In this study, appropriate conditions for performing pH-dependent extraction of Y (III), La (III), Ce (III), Th (IV) and U (VI) metals with bis (2-ethylhexyl) phosphate (DEHPA), diphenyl phosphate (DPP) and diphenyl phosphinic acid (DPPA) in n-heptane, chloroform and n-amyl alcohol were investigated. The effect of solvent and extractant on extraction was studied and the stoichiometry of metal complexes was determined by slope analysis method.It was observed that chloroform and n-heptane were more suitable solvents than n-amyl alcohol for DEHPA, whereas chloroform was more suitable for DPPA and DPP which were not soluble in n-heptane.All metal ions were extracted in a short period of time with high yield in different equilibrium pH values with organophosphorous compounds.In stripping studies, high yield of stripping has been obtained with 1 M NaOH for all metal ions and with HCl of different concentrations for some metal ions.Keywords: bis(2-ethylhexyl) phosphate, organophosphorous compounds, extraction, rare earth metals.