Pamuk, rejenere selüloz ve karışımlarından oluşan örme mamullerin enzimatik modifikasyonu ve optimizasyonu

Abstract

Bu çalışmada pamuk, viskoz ve modal ile pamuk/viskoz ve pamuk/modal karışımlı örme kumaşlara, ticari selülaz enzimleri ve bu çalışma kapsamında yeni üretilecek olan selülaz enzimi ile biyoparlatma işlemi uygulamaları yapılmış ve sıcaklık, pH, makine devri, flotte oranı parametreleri sabit tutularak, enzim konsantrasyonu ve süre gibi faktörler farklı seviyelerde incelenmiştir. Bununla birlikte pamuk/poliester karışımları için yeni bir enzimatik işlem yöntemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu yöntemde selülaz enzimi ile birlikte poliester (PET) liflerinin degredasyonunda kullanılan esteraz enzimlerinden de yararlanılmış, uygun koşulların (sıcaklık, pH, vb.) sağlanması durumunda tek yıkama işlemi ile hem pamuk hem de poliester lif uçlarının uzaklaştırılması amaçlanmıştır. Ancak kullanılan enzimlerin optimum işlem koşullarının farklı olması nedeniyle iki adımla işlem gerçekleştirilmiştir. Bir diğer çalışma ise yağ lekelerinin enzimatik işlemlerle uzaklaştırılması amacıyla klasik olarak kullanılan kimyasal içerikli yağ sökücüler yerine lipaz enzimlerinden yararlanılarak yağ sökme işlemi için alternatif ve ekolojik bir proses geliştirmektir.

Besides all these, a new enzymatic process were developed for cotton/poliester blended fabrics. In this process esterase enzymes which have a role in the degradation of poliester fibers were used together with cellulase enzymes. By providing the appropriate conditions (such as temperature, pH, etc.) both cotton and poliester fiber ends are planned to be removed in one bath. Because of the variety of optimum conditions of esterase and cellulase enzymes that are used in this study, two baths were needed.Apart from these, another work was carried out on removing oil stains from the fabrics by enzym treatments. In this work, lipase enzymes were utilised instead of conventional chemical oil removers, and thereby an alternative and ecological process may be developed.