Kumaşların ıslanma ve nem/sıvı emme davranışları ve giyim konforu

Abstract

Bu tez çalışmasında üç farklı hammadde, örgü tipi ve atkı sıklığına sahip olan gömleklik kumaşlar ve üç farklı hammaddeden üretilen iç giysi kumaşları, kumaş kombinasyonları ve bu kumaşlardan dikilen gömlek ve iç giysilerden oluşturulan giysi çiftlerinin ısı ve su buharı/sıvı transfer özelliklerine çeşitli kumaş ve giysi özelliklerinin etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla önce tek katlı kumaşlarda, daha sonra da seçilmiş iç giysi-gömleklik kumaş çiftleri ve giysi çiftlerinde ısı ve su buharı/sıvı transferine ilişkin ölçümler yapılarak elde edilen bulgular istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmiştir.Pamuk, pamuk/poliester ve rejenere bambu gömleklik kumaşlar ve pamuk, poliester ve pamuk/poliester iç giysilik kumaşlar kullanılarak yapılan kapsamlı deneysel çalışma ve değerlendirmeler sonucunda terleme sırasında ölçülen soğuma hızı değerlerinin düşük olması ve kuruma süresinin kısa olması nedeniyle hammadde olarak poliester iç giysi ve pamuk/poliester gömleklik kumaş kombinasyonu, gömleklik kumaş yapısı olarak ise dimi örgü tipi ve gevşek atkı sıklık seviyesi termofizyolojik konfor açısından diğerlerine göre ön plana çıkmıştır.Giysi kombinasyonları için yapılan termal manken testleri ile gömlek kumaşı vücut ile doğrudan temas ettiğinde gömleklik kumaş özelliklerinin ısı ve su buharı transferi üzerinde etkili olduğu ancak, katlı giysi sistemlerinde büyük ölçüde iç giysi özelliklerinin gömlekten daha önemli olduğu görülmüştür. İç giysinin kesiminin giysi kombinasyonlarının hem termal direnç hem de buharlaşma ısı kaybı değerlerini, iç giysi kumaşının hammaddesinin ise yalnızca buharlaşma ısı kaybı değerlerini etkilediği ortaya konulmuştur. Söz konusu testlerin tüm bulguları birlikte değerlendirildiğinde giysi kombinasyonlarının ısı ve su buharı transfer özellikleri üzerinde giysi katmanları arasındaki hava tabakası kalınlığının/boyutlarının giysi kumaşının örgü tipi ve sıklığından daha büyük bir etkiye sahip olduğunu söylemek mümkündür. Elde edilen bu sonuçların giysi tasarımcılarının termofizyolojik konfor açısından avantajlı iç giysi-gömlek kombinasyonları geliştirebilmesine önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

The aim of this dissertation is to determine the effects of various fabric and garment properties on heat and water vapour/liquid transfer properties of shirting fabrics with three different raw materials, weave types and weft densities, underwear fabrics made from three different raw materials, fabric combinations, and garment combinations that are composed of shirts and underwear sewn from these fabrics. In line with this purpose, heat and water vapour/liquid transfer properties were measured first for the single layer fabrics, and then for the selected underwear-shirting fabric combinations and the garment combinations, and the findings were assessed by statistical methods.As a result of comprehensive experimental study and assessments conducted by using the shirting fabrics (cotton, cotton/polyester and regenerated bamboo) and the underwear fabrics (cotton, polyester, cotton/polyester), it was observed that combinations with the polyester underwear and the cotton/polyester shirting fabrics, twill weave type and loose weft density come into prominence as the raw material and fabric structure in terms of thermophysiological comfort because of the fact that they have lower cooling rate at the sudatory exposure, lower condensation and lower drying time as compared to others.Thermal manikin tests conducted for the garment combinations reveals that the properties of shirting fabric have an effect on heat and water vapour transfer when fabric directly touches with skin. However, the underwear properties are more important than those of shirt on heat and moisture vapour transfer of layered clothing. It is demonstrated that garment fit of underwear affects both thermal resistance and evaporative heat loss; whilst raw material of underwear has only significant effect on evaporative heat loss of the garment combinations. When all the findings are considered, it is possible to say that air gap thickness/size between garment layers have greater effect on heat and water vapour transfer properties than weave type and weft density of fabrics. It is thought that the obtained results will contribute to garment designers to improve advantageous combinations of shirt and underwear in terms of thermophysiological comfort.