Kapsül esaslı maddelerin tekstil materyallerine fiksaj işlemlerinde UV kürlemenin etkisi

Abstract

Tekstil materyallerine çeşitli fonksiyonel özelliklerin kazandırılmasında kullanılan yöntemlerden birisi de kapsülasyon teknolojisidir. Bu teknoloji ile son yıllarda tekstil materyallerine vitamin, koku, nemlendirme, böcek itici, selüloit önleyici vb gibi fonksiyonlar kazandırılabilmektedir. Kapsül esaslı maddeler ile tekstil materyalleri arasında kalıcı bağ oluşturulması ve etkinliğin yıkama dayanımının artırılması amacıyla çapraz bağlayıcı maddelerden yararlanılmaktadır. Tekstil işletmelerinde hali hazırda ticari kapsüllerin kumaşa aktarımı akrilik, poliüretan vb. çapraz bağlayıcılar kullanılarak bir kısmı termofikse koşullarında (120-140 santigrat derece) yani yüksek sıcaklıklarda, bir kısmı ise kurutma sıcaklığında (100 santigrat derece) gerçekleşmektedir. Yapısında uçucu yağ bulunan koku ve aroma terapi amaçlı kullanılan kapsüllerde yüksek sıcaklık etken maddenin buharlaşmasına ve kapsül deformasyonuna sebep olabilmektedir. Bu çalışmada kapsüllerin tekstil materyaline fiksajında UV kürleme işleminden yararlanılmaktadır.Bu yüksek lisans tezi kapsamında, beta karoten etken maddesi etil selüloz ile kapsüllenerek ve tekstil materyaline aplike edilerek bronzlaştırıcı etkiye sahip kozmetik tekstiller oluşturulmuştur. Kapsüllerin tekstil materyallerine bağlanmasında konvansiyonel akrilik çapraz bağlayıcıların termal fiksajına alternatif olarak UV kürleme tekniğinden yararlanılmıştır. Beta karoten içeren kapsüllerin ve tekstil materyaline aktarımı tamamlandıktan sonra kapsül içeren tekstil materyalinin karakterizasyonları ve çeşitli etkinlik testleri gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda SEM, FTIR, XRD, DSC, TGA, nem tayini, antioksidan etkinlik testi, renk ölçümü gibi analizler yer almaktadır. Tekstil materyaline uygulanan bu test ve analizler materyalin ev tipi yıkamalarının (1 ve 10 yıkama) ve sürtme testlerinin ardından da tekrarlanmış ve elde edilen etkinin yıkama dayanımı incelenmiştir.Anahtar kelimeler: Mikrokapsül, uv fiksaj, akrilik binder, beta karoten, etil selüloz

Capsulation technology is one of the methods that have been utilized to gain various functional properties of textile materials. With the technology, in recent years, textile materials have been obtained functions such as vitamins, fragrances, moistening effect, insect repellent, anti-cellulite etc. To establish permanent bond between capsule based materials and textile materials and, increase efficiency against washing make use of cross-linking agents. Commercial capsules are applied to fabric by using cross linker such as acrylic, polyurethane and so on, in termofixation conditions (120-140 celsius), and at the drying temperature (100 celsius). The capsules used for fragrance and aromatherapy, which contain volatile oil, can be affected high temperature conditions that cause evaporation, degradation of active ingredient. In this study, UV curing process will be utilized for fixation of capsules onto textile material.In the scope of this thesis, active ingredient of beta carotene was capsulized with ethyl cellulose and appliqued to textile materials and formed tanning effect of cosmetic textiles. UV curing technique will be used as an alternative to thermal fixing of conventional acrylic cross linkers. After application of capsules containing beta carotene onto textile materials, capsule containing textile materials were performed characterization and various efficiency tests. In this context some analysis such as SEM, FTIR, XRD, DSC, TGA, moisture determination, the antioxidant efficiency test, color measurement were analyzed. These tests and analyzes were also applied to the textile material after domestic washes (1 and 10 washing cycles) and rubbing test and were examined washing resistance of obtained effect.Keywords: Microcapsule, uv curing, acrylic binder, beta carotene, ethyl cellulose