Eski İzmir`de ele geçen oryantalizan dönem kalkanlar

Abstract

6 V çamuru kullanılarak çömlekçilik yapılmaktadır. Her iki yörenin çamur özellikleri bir birine benzemektedir. Ayrıca bu yöredeki kapların astarlama, perdahlama boyama ve pişme özelliklerinin o zamanlar kullanılanlarla büyük özellikler taşıdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Kalkanlar üzerinde kullanılan boyalar bugünde kullanılan ve doğal yollardan elde edilen boyalardır. Bunlar değişik oksitlerdir ve günümüzde kullanılanlarla bu konuda da benzerlikler taşımaktadır. Bu çalışmada. Eski İzmir kentinin konumu tarihçesi ile burada bulunan Athena Tapınağına değinilmiştir. Konuyla ilgili olması nedeniyle tanrıça Athena' ya ve onun özelliklerine de yer verildi. Konumuz olan seramik kalkan örnekleri önce tipolojik açıdan sonra teknolojik açıdan incelenerek ortak konular saptanmıştır.68 özellikle yaban keçileri ile benekli geyikler, bunların yanında kazlar» koçlar, sfenks, griffon ve Chimaira gibi efsanevi yaratıklar bollukla kullanılmıştır. Bu desenler gruplar halinde değil, bir kuşak içinde sıra halinde birbirlerini takip ederler. Zemin ise rozet ve başka süslerle doldurulmuştur. Vücutlar siyaha boyanmış, fakat bazı kısımları boyasız bırakılmıştır. Yüzey beyaz astarla kaplanarak desen için elverişli zemin elde edilmiştir. Beyaz zemin üzerine sürülen kırmızı, bordo, koyukahve, menekşe moru renkleri ile zıtlıklar elde edilmiş böylece seramik kaba parlaklık ve güzellik kazandırılmıştır. Eski îzmir kentinde bu döneme ait pek çok eser ile birlikte konumuz olan kalkanlarda bu özellikleri görebilmekteyiz. Tipolojik ve teknolojik açıdan incelediğimiz kalkanlar; yapıları ve desenleri açısından bazı özellikler taşımaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir. a - Kalkanların kenar düzlüklerinde kuşak içerisinde çoklukla meander ya da koşan köpek motifi, bazende nokta veya üçgen dizisi yer almaktadır. b - Figürlü kalkanların kenar düzlüğünden sonraki bölümlerinde 6-7 sıra değişik kalınlıklarda çizgi yer almaktadır. Yine bu grupta iki hayvan motifi sıklıkla kullanılmıştır. c - Fırıldak deseni ya da. hilal deseni de elimizdeki kalkanlarda, bir grup oluşturacak kadar çoktur. Bazı kalkanlarda ışın demetleri kullanılmıştır. d - Desenlerin hepsi dış yüzeyde kullanılmıştır. Sadece bir kalkanın iç yüzeyinde de desen bulunmaktadır. e. Kalkanların hemen hepsi beyaz astarlı olup üzerlerindeki renkler bazen koyukahve, siyah ve kırmızıdır. f - Kalkanlardan bir grubunda kulp ya da. tutamağa ait izler vardır. g - Kalkanların hamurları genelde az gözenekli ve katkısızdır. Orta ısıda pişirilmiş olup oksidasyonlu ortam uygulanmıştır. Kalkanlarda kullanılan çamurun özellikleri açısından şunlar söylenebilir ? Bugün Bayraklı semtine yakın olan Menemen'de yörenin6 V çamuru kullanılarak çömlekçilik yapılmaktadır. Her iki yörenin çamur özellikleri bir birine benzemektedir. Ayrıca bu yöredeki kapların astarlama, perdahlama boyama ve pişme özelliklerinin o zamanlar kullanılanlarla büyük özellikler taşıdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Kalkanlar üzerinde kullanılan boyalar bugünde kullanılan ve doğal yollardan elde edilen boyalardır. Bunlar değişik oksitlerdir ve günümüzde kullanılanlarla bu konuda da benzerlikler taşımaktadır. Bu çalışmada. Eski İzmir kentinin konumu tarihçesi ile burada bulunan Athena Tapınağına değinilmiştir. Konuyla ilgili olması nedeniyle tanrıça Athena' ya ve onun özelliklerine de yer verildi. Konumuz olan seramik kalkan örnekleri önce tipolojik açıdan sonra teknolojik açıdan incelenerek ortak konular saptanmıştır.