Dışa açılma sürecinde Türk sanayiinin koruma yapısının analizi

Abstract

`Dışa Açılma Sürecinde Türk Sanayiinin Koruma Yapısnın Analizi` konulu çalışmamızın temel amacı, dışa açılma ve liberalleşme çabalarına paralel olarak daha liberal dış ticaret politikalarının izlendiği 1980 sonrası dönemde, Türk imalat sanayiinin koruma yapısı ve gelişiminin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk iki bölüm konunun teorik tartışmasına, son iki bölüm de Türkiye deneyimine tahsis edilmiştir. Birinci bölüm, korumanın anlamı ve ölçülmesi ve dış ticaret teorisinin gelişiminde korumacı ve liberal yaklaşımların yeri konusunda açıklamaları içermektedir. İkinci bölümde, koruyucu dış ticaret politikalarının araçları, etkileri ve amaçlan teorik çerçevede tartışılmıştır. Üçüncü bölümde, 1980 öncesi ve sonrası dönemler itibariyle Türkiye'nin dış ticaret politikalarındaki temel dönüşümler sunulduktan sonra, içe-dönük ithal ikamesi politikalarının uygulandığı 1980 öncesi dönemde sanayinin koruma yapısı incelenmiştir. Dördüncü bölümde, 1980 sonrası dönem için Türk imalat sanayiindeki nominal ve efektif koruma oranlan hesaplanmış ve bu dönemde benimsenen dışa-açık, ihracatı teşvike yönelik sanayileşme stratejisinin etkileri analiz edilmiştir. Çalışmamızın bulgulan, daha liberal ticaret ve döviz kuru politikaları izlenmesinin bir sonucu olarak, 1980'li yılların başlarından itibaren Türk imalat sanayiinde gerek nominal gerekse efektif koruma oranlarının önemli ölçüde aşağıya çekildiğini göstermektedir. Türkiye'de koruma oranlarının düşmesinde, Avrupa Birliği ile gümrük birliğinin tamamlanması yönündeki çabalar da önemli bir rol oynamıştır. Türk üreticilerin yabancı üreticilerle böylesi düşük koruma oranları altında rekabet edebilmeleri gerektiği gerçeği dikkate alındığında, Türk sanayilerinin Gümrük Birliği ve GATT kurallarına uygun araçlarla desteklenmesi önerilebilecektir. Bu çerçevede öncelik özellikle üretimde verimlilik ve kaliteyi yükseltecek yatırımların teşvikine verilmelidir.

The main purpose of our study, the title of which is `The Analysis of the Protection Structure of the Turkish Industry in the Process of Outward Orientation` is to determine and evaluate the structure and development of protection in the Turkish manufacturing industry for the period after the early 1980's, during which more liberal foreign trade policies have been pursued in line with the efforts of outward orientation and liberalization. The study consists of four chapters. The first two chapters are devoted to theoretical discussion of the subject matter, and the last two chapters to the Turkish experience. Chapter One contains explanations about the meaning and measurement of protection, and the place of protectionist and liberal approaches in development of foreign trade theory. In the Second chapter, the means, effects and aims of protective trade policies are discussed theoretically. In chapter Three, the major transformations in Turkey's foreign trade policy for the periods before and after 1980 are presented, and then the protection structure of industry is examined for the period before 1980, during which inward-looking, import substitution policies were pursued. In chapter Four, nominal and effective protection rates in the Turkish manufacturing industry are measured for the period after 1980, and the effects of outward-oriented export promotion industrialization strategy adopted in this period are analysed. The findings of our study show that both nominal and effective protection rates in the Turkish manufacturing industry have been considerably dropped since the early 1980's, as a result of the implementation of more liberal trade and exchange-rate policies. The efforts towards the completion of customs union with the Eurpean Union have also played an important role in the lowering of protection rates in Turkey. When taking in to account the fact that Turkish producers under such lowered protection rates, it can be proposed that Turkish industries should be supported through instruments which are in accordance with the Customs Union and GATT rules. Within this framework, priority should be given especially to the promotion of investment which will improve efficiency and quality in production.