Sermaye piyasası aracı mali kurumlar mali bünye yeterlilikleri ve risk faktörü

Abstract

ÖZET Sermaye Piyasasının gefişmesinde piyasanın kurumsallaşması gerekli ve önemli bir önkoşul olmakla birlikte sistemin devamı ve sağlamlılığı piyasa katılımcılarına karşı güvenin sağlanmasında yetersizdir. Bu nedenle düzenleyici bir otoriteye ihtiyaç duyulur. Piyasaya olan güvenin ve katılımın arttırılması, yatırımcının haklan nı korumak ve piyasadaki işlemlerin rahat gerçekleştirilmesi yanında genel olarak piyasanın istikrarının sağlanması bu otoritenin amaçlan arasında sayılabilir. Dünya ekonomilerinin liberalizasyonu, mali piyasalarda ulusal ve uluslararası alanda rekabetin ortaya çıkmasına ve sonuçta piyasa aracı kurumlarının temel olarak piyasa paylarını korumak ve geliştirmek amacı iie risk üstlenmeye yönelmelerine neden olmuştur. Dünya mali piyasalarındaki entegrasyonun gelişmesi, birbirlerine bağlılığın artmasını beraberinde getirerek krizlerin piyasalar arasında yayılmasına neden olur. Bu gerçek de, sermaye yeterliliğinin sadece ulusal değil bunun yanında uluslararası istikrar için ciddi bir faktör olduğunu düşündürür. Kısaca, aracı kurumlar ve sonuç itibari ile tüm mali piyasalar, birçok riske açıktırlar ve bu nedenle bünyelerinin kırılganlığının artması durumu ile karşı karşıyadırlar. Aracı kurumların başarısızlığa düşmelerine karşı, mali durumlarının güçlendirilmesinde, ilk önce faaliyetlerini yerine getirirken maruz olabilecekleri risklerin tesbit edilip, sermaye yeterliliğinin daha sonra kararlaştırılması gerekir. Şu andaki duruma bakıldığında ise, sermaye piyasalannda işlem gören araçiardaki çeşitlenmenin artması nedeni ile aracı kurumların karşı karşıya oldukları risklerin oldukça arttığı görülür. Bu riskleri kapsamayan düzenlemelerin aracı kurumların başarısızlık tehlikesinin daima bulunacağından dolayı yetersiz olduğu görülür. Mali sistemin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi, içsel olduğu kadar dışsal şoklara karşı mali yapının kırılganlığının azaltılması için işaret edilen muhtemel risklere düzenleyici otorite tarafından sermaye gereklilikleri düzenlemelerinde yer verilmesi gereklidir.

ABSTRACT Institutionalisafion of the capital market is a vital and necessary prerequisite for its development. It is however not sufficient to ensure the continuity and soundness of the system as well as the confidence of appropriate participants. Thus, a need for a regulatory and supervisory authority arises. Among its aims should be the increase of market participation and market confidence, the protection of the individual investor rights and also the achievement of stability and smooth operation within the capital market. The liberalisation of world economies which has a major impact on the financial markets has also spurred competition in the local and international arena and consequently led to increased risk proneness of securities firms aiming to maintain and improve their market share. The further integration among world financial markets has also brought about a higher interdependence which can be clearly seen in the spill over effects of crises. This fact has also led to an increased awareness that capital adequacy is not only a national prerequisite but a a crucial factor for national and international stability. In short, securities firms and consequently financial markete are subject to numerous risks and face increased fragility. In order to strengthen securities firms' financial standing with regard to failures we first need to adress the particular risks that they are exposed to within their business and determine the appropriate capital requirements. When we look at the present situation we can clearly see that the risks which securities firms are faced with have increased dramatically due to the growing diversity of instruments that are traded in capital markets. If the corresponding regulations fail to cover these risks they should be regarded as inadequate since as long as this insufficiency prevails there is always the danger of failure among securities firms. Thus the regulatory authority needs to make sure that all probable risks are adressed by the capital requirements in order to ensure the proper function of the system and decrease its vulnerability to internal as well as external shocks. VI