Lomber disk herni ameliyatı olmuş hastalarda algılanan sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

VIÖZETLOMBER DİSK HERNİ AMELİYATI OLMUŞ HASTALARDA ALGILANANSOSYAL DESTEK İLE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİNİNCELENMESİBu araştırma, lomber disk herni ameliyatı olan hastaların algıladıkları sosyal destekile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmış ve yapılmıştır.Araştırmanın evrenini, Atatürk Üniversitesi Süleyman Demirel Tıp Merkezi AziziyeAraştırma Hastanesi, Sağlık Bakanlığı Erzurum Numune Hastanesi'nin Nöroşirürjikliniklerinde 20.07.2004-22.04.2005 tarihleri arasında lomber disk hernisi ameliyatı olanhastalar (64 hasta) evreni, araştırma koşullarını yerine getiren 50 hasta ise çalışmanınörneklemini oluşturmuştur.Veri toplamada, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, SF 36 YaşamKalitesi Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (Multimensional Scala ofPerceived Social Support-MSPSS) kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan kişisel bilgiformu, hastalara ilk kez araştırmacı tarafından ameliyattan bir gün önce hastanedeuygulanmıştır. Kişisel bilgi formunun uygulanmasından altı hafta sonra da yaşam kalitesiölçeği ve MSPSS hastaların kendi evinde uygulanmıştır.Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde; yüzdelik dağılımlar, Pearson KorelasyonAnalizi, Kruskal Wallis varyans analizi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, hastaların %48'i 36-45 yaşgrubunda, %54'ü erkek ve %96'sı sosyal güvenceye sahip idi. Hastaların %38'i ev hanımıve %48'i ilkokul mezunu idi.VIIHastaların, mesleği ve oturdukları ev tipinin yaşam kalitesinin esenlik altboyutundan aldıkları puan ortalamalarını, cinsiyetin yaşam kalitesinin esenlik ve globalyaşam alt boyutlarından aldıkları puan ortalamalarını etkilediği bulunmuştur (p<0.05).Hastaların cinsiyetinin arkadaştan, eğitim durumunun hemşireden algıladıkları sosyaldestek puan ortalamalarını etkilediği (p<0.05), mesleğinin hemşireden algıladıkları sosyaldestek puan ortalamalarını etkilediği bulunmuştur (p<0.01).Yaşam kalitesi ölçeği ve MSPSS alt boyutları puan ortalamalarından; fonksiyoneldurum ve global yaşam kalitesi ile aile desteği alt boyutları arasındaki ilişki istatistikselolarak anlamlı (p< 0.01), esenlik ve aile desteği alt boyutları arasındaki ilişki anlamlı tespitedilmiştir ( p<0.05).Çalışmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, lomber disk hernisi ameliyatı olanhastaların yaşam kalitesinin yükseltilmesi için sosyal destek gereksinimlerinin karşılanmasıve planlı eğitim ile bilgi eksikliklerinin giderilmesi önerilmektedir.

VIIISUMMARYINVESTIGATION THE RELATIONSHIP BETWEEN THE SOCIALSUPPORT PERCEIVED AND THE LIFE QUALITY OF PATIENTS UNDERGONELUMBAR DISC HERNIA OPERATIONThis study has been planned and carried out to investigate the relationship betweenthe social support perceived and the life quality of patients undergone lumbar disc herniaoperation. The medium of the study consisted of patients (64 patients ) undergone lumbardisc hernia operation between the dates of June 20, 2004 and April 22, 2005 at AtatürkÜniversity Aziziye Research hospital and Ministry of Health Erzurum Numune HospitalNeurosurgery Clinics and 50 patients suiting to the study conditions formed the sampling ofthe study.Personal information from prepared by the researcher, SF 36 Life Quality Scale andMSPSS were used in collecting data. The personal information from was applied for thefirst time to the patients by the researcher one day prior to the operation at hospital. Sixweeks after the application of personal information from, scale of life quality and MSPSSwere applied at patient?s own home.In the statistical evaluation of the data were used percentage distribution, PearsonCorrelation Analysis, Kruskal Wallis Variance Analysis and Mann-Whitney U Test.According to the obtained findings 48% of the patients were at the 36-45 age group,54% of them were male and 96% had social insurance. 38% of patients were housewivesand 48% were primary school graduates.IXThe difference between the mean points the patients got from the lower dimensionof the welfare of the life quality according to the occupation and the house they are livingin and the mean points they got from the lower dimensions of welfare and global life ofquality according to the sex was found to be significant statistically (P<0.05). While thedifference between the mean points of social support they perceived from the nurseaccording to their education level and from their friends according to the sex were found tobe statistically significant, the difference between the mean points of social support theyperceived from the nurse according to occupation was found to be very significantstatistically ( p< 0.01).From the lower dimension mean points of life quality scale and MSPSS, therelationship between lower dimensions functional condition and global life quality and offamily support was found statistically to be significant ( p<0.01) and the relationshipbetween the lower dimensions of welfare and family support was determined to besignificant and poor relationship ( p<0.05).According to the results obtained from the study, it is suggested that the socialsupport need of undergone lumbar disc hernia surgery should be met, a planned educationshould be given and their lack of knowledge should be eradicated in order to improve theirlife quality.