1-aril-3-fenetilamino-1-propanon hidroklorür ve 4-aril-3-aroil-1-fenetil-4-piperidinol kimyasal yapısına sahip bileşiklerin sentezi ve antifungal etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada aril metil ketonlardan hareketle 1-aril-3-fenetilamino-1-propanon hidroklorür yapısında mono Mannich bazları ve 4-aril-3-aroil-1-fenetil-4-piperidinol yapısında yarısiklik mono Mannich bazları, piperidinol tipi bileşikler sentezlenmiştir. Bileşiklerin kimyasal yapıları 1H NMR, 13C NMR, UV, IR ve MS ile doğrulanmış, saflık düzeyleri Elementel analizlerle belirlenmiştir.Sentezlenen 16 adet bileşiğin antifungal etkileri 7 adet bitki patojeni, 3 adet insan patojeni fungusa karşı test edilmiştir. Bileşiklerin Minimal İnhibisyon Konsantrasyonu (MİK) agar dilüsyon yöntemi ile (6.25- 200 ? g/ml) saptanmıştır. Bitki patojeni funguslar; Rhizoctonia soloni-2001, Fusarium oxysporium CE1, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Aspergillus spp., Alternaria alternata FS2002, Macrophamina phaseoli CE4, Botyris cinerea MFD3, insan patojeni funguslar; Microsporum canis-AÖ5, Candida albicans EA-07, Candida parapsilosis EA-08 dir. Nistatin; Rhizoctonia soloni-2001, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Aspergillus spp., Alternaria alternata FS2002, Macrophamina phaseoli CE4, Microsporum canis-AÖ5'e karşı, Itrakanazol; Candida parapsilosis EA-08'e karşı referans antifungal bileşikler olarak kullanılmıştır.Sentezlenen bileşiklerin hiçbiri Fusarium oxysporium CE1, Botyris cinerea MFD3, Candida albicans EA-07'a karşı etkili bulunmamıştır. Mono Mannich bazları 5, 7, 9, 11, 13 bitki patojenlerine, 1, 3, 7, 9, 11, 13, 15 insan patojenlerine karşı etki gösterirken, yarısiklik mono Mannich bazlarından 8, 12, 14 bitki patojenlerine ve 2, 8, 16 insan patojenlerine karşı etkili bulunmuştur .Bu çalışmanın sonuçları fenil halkasının tiyofenle değişiminin, bileşiklerin elektronik yapısındaki değişikliklerin (asetofenon ve p-sübstitüe asetofenonlar kullanılarak) bileşiklerin antifungal etkisini yönlendirmede pek etkisi olmadığı, kimyasal yapının mono Mannich bazı olduğu bileşiklerin analoğu piperidinollere kıyasla biraz daha iyi olabileceğini düşündürmüştür (Söz konusu durumları karşılaştırmanın mümkün olabileceği bileşikler ve mikroorganizmalar üzerinde değerlendirilmiştir).Çalışılan bileşikler içinde en yoğun antifungal etki spesifik olarak Microsporum canis'e karşı gözlenmektedir. Üstelik bu mikroorganizmaya karşı referans bileşik nistatin de çalışılan konsantrasyon aralığında etkili bulunmamıştır. 1, 2, 3, 7, 8, 9, 11, 13, 15, 16 nolu bileşikler insan patojeni Microsporum canis'e karşı antifungal etkili yeni bileşikler geliştirmede model bileşikler olarak seçilebilir. Ayrıca bitki patojeni Aspergillus spp'e karşı referans bileşik nistatine eşit aktivite gösteren bileşikler 13 ve 14 zirai problemlerin çözümünde etkili olabilecek yeni bileşikler geliştirmede model bileşikler olarak göz önünde bulundurulabilir.Anahtar Kelimeler: Mannich bazları, Piperidinol, Antifungal, MİK, Sentez.

In this study, mono Mannich bases with chemical structure of (1-aryl-3-phenethylamino-1-propanone hydrochloride and semi-cyclic mono Mannich bases which are piperidinol type compounds with chemical structure of (4-aryl-3-aroyl-1-phenethyl-4-piperidinol) were synthesized starting from aryl methyl ketones. Chemical structures of the compounds were confirmed by 1H NMR, 13C NMR, UV, IR and MS, and their purity levels were determined by Elementel analysis.Antifungal effects of the 16 compounds synthesized were tested against 7 types of fungi pathogenic in plants and 3 types fungi patonegic in humans. Minimal inhibition concentration (MIC) of the compounds were determined by agar dilution (6.25-200 ? g/ml) method. The fungi, which are pathogenic in plants, used were: Rhizoctonia soloni-2001, Fusarium oxysporium CE1, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Aspergillus spp. Alternaria alternata FS2002, Macrophamina phaseoli CE4, Botyris cinerea MFD3. The fungi, which are pathogenic in humans, used were: Microsporum canis-AÖ5, Candida albicans EA-07, Candida parapsilosis EA-0. The reference antifungal compounds were Nistatin and Itrakanazol: Nistatin against Rhizoctonia soloni-2001, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Sclerotinia sclerotiorum-FD3, Aspergillus spp, Alternaria alternata FS2002, Macrophamina phaseoli CE4, Microsporum canis-AÖ5, and Itrakanazol against Candida parapsilosis EA-08.None of the compounds synthesized were found to effective against Fusarium oxysporium CE1, Botyris cinerea MFD3, and Candida albicans EA-07. Of the mono Mannich bases compounds 5, 7, 9, 11, and 13 were effective against fungi pathogenic in plants, while mono Mannich bases 1, 3, 7, 9, 11, 13, and 15 were effective against fungi pathogenic in humans. On the other hand, of the semi-cyclic mono Mannich bases compounds 8, 12, and 14 were effective against fungi pathogenic in plants, while semi-cyclic mono Mannich bases 2, 8, and 16 were effective against fungi pathogenic in humans.The results of this study suggested that the changes in the electronic structures of the compounds (by using acetophenone and p-substituted acetophenones) and replacement of the thiphene ring with the phenyl ring do not affect the antifungal activity, and the compounds with the chemical structure of mono Mannich base have better activity than their analogue piperidinols.The most potent antifungal activity was determined against Microsporum canis. Furthermore, the reference compound nistatin was not effective against Microsporum canis in the concentration range studied. Compounds 1, 2, 3, 7, 8, 9, 11, 13, 15, and 16 can serve as model compounds to develop new antifungal drugs against Microsporum canis, which is pathogenic in humans. In addition, compounds 13 and 14 with equal antifungal activity of the reference drug, nistatin, against Aspergillus spp, which is pathogenic in plants, may serve as model compounds to develop new antifungal agents needed to solve agricultural problems.Key words: Mannich bases, Piperidinol, Antifungal, MIC, Synthesis.