Thymus praecox opız subs. grossheımıı (Ronnıger) jalas var. grossheımıı üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

Thymus cinsi (Labiatae) Türkiye bitki örtüsünde 27'si endemik olmak üzere 64 takson ile temsil edilmektedir. Bu türler halk arasında ?Kekik, nemamulotu, sater? olarak bilinmektedir. Thymus türleri üzerinde daha önce yapılmış olan çalışmalarda, triterpenler, fenolik asitler, flavonoitler ve monoterpen heterozitleri yapısında maddeler bulunduğu bildirilmektedir.Thymus praecox subsp. grossheimii var. grossheimii Erzurum'da soğuk algınlığı, öksürük, karın ağrısı ve enfeksiyonlarda çayı hazırlanarak kullanılmaktadır ve bu tür üzerinde daha önce yapılmış fitokimyasal bir çalışma bulunmamaktadır.Bu çalışmada, bitkinin topraküstü kısımlarında fitokimyasal çalışmalar yapılmıştır. Bileşiklerin izolasyonu, bitkinin topraküstü kısmının metanollü ekstresinin fraksiyonlanması ile elde edilen kloroform, etil asetat ve sulu fraksiyonlarından, çeşitli kromatografik teknikler [Açık kolon kromatografisi (normal faz silika jel, sefadeks, ters faz silika jel)] kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda Kloroform fraksiyonundan 2 terpen yapısında bileşik; ursolik asit (TPC-1) ve oleanolik asit (TPC-2); etil asetat fraksiyonundan 3 fenolik asit; rozmarinik asit (TPE-3), rozmarinik asit etil ester (TPE-2) ve rozmarinik asit metil ester (TPE-1); su fraksiyonundan 1 flavon heteroziti; luteolin 5-O- ? -glukozit (TPS-1) izole edilmiştir. Bileşiklerin yapıları [1H-NMR, 13C-NMR ve DEPT] gibi spektral yöntemler kullanılarak aydınlatılmıştır.

Thymus genus (Labiatae) is represented by 64 taxon and 27 of them are endemic for Turkish flora. Thymus species are known as ?Kekik, nemamulotu, sater? by the public in Turkey. It has been found that some Thymus species contain triterpenes, phenolic acids, flavonoids and monoterpene glycosides in the performed researches.Thymus praecox subsp. grossheimii var. grossheimii is used for cold, cough, stomachache, infection in Erzurum, by prepearing herbal tea.In this study, phytochemical studies were performed on aerial parts of Thymus praecox subsp. grossheimii var. grossheimii. The isolation of the compounds was carried out from chloroform, ethyl acetate and aqueous phases that were partitioned from methanol extract obtained from plant, using several and repeated chromatographic techniques [open colon chromatography (normal phase silica gel, sephadex and reverse phase silica gel)]. As consequence of study two triterpene compounds [ursolic acid (TPC-1) ve oleanolic acid (TPC-2)] were isolated from chloroform phase, three phenolic compound [rosmarinic acid (TPE-3), ethyl rosmarinate (TPE-2) and methyl rosmarinate (TPE-1)] were isolated from ethyl acetate phase, one flavon glycoside luteolin 5-O- ? -glycoside (TPS-1) was isolated from aqueous phase. The structures of the compounds were elucidated by means of 1H-NMR, 13C-NMR and DEPT.