Liman yöneticilerinin limanın sürdürülebilirlik performansı açısından öncelikli yetkinliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

İşletmelerde sürdürülebilirlik, ekonomik, çevresel ve sosyal boyutuyla giderek önem kazanan bir kavramdır. İşletmeler, pazardaki rekabet koşullarında ayakta kalabilmek ve avantaj sağlayabilmek için sürdürülebilirlik performansını yüksek tutmalıdır. Sürdürülebilirliğin diğer boyutlarının yanında, çevre için oluşturduğu tehditler ve toplam sürdürülebilirlik hedefleri nedeniyle liman işletmeleri çevresel sürdürülebilirlik performansına önem göstermek zorundadır. Liman işletmelerinin çevresel etkileşimi söz konusu olduğunda operasyonel işlemler ön plana çıkmakta ve bu işlemlerin sorumlusu olan liman operasyon müdürünün yetkinliği daha da önem kazanmaktadır.Bu çalışmanın amacı, konteyner taşımacılığı özelinde liman operasyon müdürlerinin limanın çevresel sürdürülebilirlik performansı açısından öncelikli yetkinlik kriterlerinin değerlendirilmesidir. Bu amaç çerçevesinde dört aşamalı bir yöntem süreci izlenmiştir. İlk aşamada, yönetici yetkinlikleri ile ilgili nitel içerik analizleri gerçekleştirilmiş, ikinci aşamada ulaşılan yetkinlik kriterlerinin azaltılması için yapılandırılmış görüşmelerden (n=5) faydalanılmıştır. Üçüncü aşamada, belirlenen kriterlerin çevresel sürdürülebilirlik performansı açısından öncelikli olanlarını belirlemek için üç aşamalı bir Delfi süreci yürütülmüş ve son aşamada Analitik Ağ Süreci (ANP) (n=6) ile yetkinlik kriterlerinin öncelik düzeyleri elde edilmiştir.Çalışma neticesinde, çevresel sürdürülebilirlik performansı açısından 15 liman operasyon müdürü öncelikli yetkinlik kriteri belirlenmiş ve `yönetim becerisi` yetkinliğinin en öncelikli kriter olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yetkinlik sınıflandırması çerçevesinde teknik yetkinlikler kümesindeki yetkinliklerinin öncelik değerleri diğerlerine (iş, bilgi yönetimi ve liderlik yetkinlikleri) göre yüksek bulunmuştur. Limana özgü yetkinliklerin bulunduğu bu kümenin yüksek öncelikli çıkması yetkinliklerde sektörel farklılıklara ve temel alınan Viitala'nın (2005) yönetsel yetkinliklerin hiyerarşik modeli ile uyuşmaya dikkat çekmektedir. Bu çalışma, işletmenin çevresel sürdürülebilirlik performansı için liman operasyon müdürü yetkinliklerinin belirlenmesi/değerlendirilmesi açısından özgün niteliktedir. Diğer sürdürülebilirlik performansı boyutları, farklı tip yük elleçleyen liman işletmeleri ve farklı seviyedeki yöneticiler üzerine gerçekleştirilecek çalışmalar, literatürdeki eksikliğin giderilmesi ve bu çalışmanın sonuçlarının karşılaştırılması bakımından önemli görülmektedir.

Sustainability in business enterprises is an increasingly important concept with its economic, environmental and social dimensions. These enterprises have to push up sustainability performances to overcome the competition conditions and to get an advantage in the market. Besides other dimensions of sustainability performance, port enterprises have to pay attention to the environmental dimension due to environmental threats and total sustainability objectives. Considering the environmental interaction of the port enterprises, the operational activities become important and as responsible for these activities the port operations manager's competencies become more important.This study aims to evaluate the port operations manager's primary competency criterias in terms of the environmental sustainability performance of ports engaged in container transport. A four-phased methodology process was followed in this context. First, qualitative content analyses were carried out regarding manager competencies, and in second stage these competency criteria were diminished via structured interviews (n=5). At third stage, a three-phased Delphi process has been carried out to find out the competencies related to the environmental sustainability performance, and finally priority levels of those competency criteria obtained through the Analytic Network Process (ANP) (n=6).According to the findings, 15 primary competency criterias of port operations manager were identified in terms of port environmental sustainability performance and `management skill` appeared as the top primary one. According to the competency classification; the priority levels of competencies belong to the technical competencies cluster were found higher than competencies in other clusters (business, information management and leadership competencies). As the technical competencies cluster contains mostly the port-related competencies, this finding points out the differences of competencies among different sectors and the consensus with the Viitala's (2005) hierarchical model of management competencies that this study based on. This is an original study in aspect of determining/evaluating port operations manager's competencies in terms of environmental sustainability performance. Studies on other dimensions of sustainability performance, ports handling other types of cargoes and different level of managers can be useful to eliminate the lack of literature and comparing the results with this study.