I. Meşrutiyet`ten II. Meşrutiyet`e Osmanlı-İngiliz ilişkileri (1876-1914)

Abstract

Başlangıcından kopuşuna kadar Osmanlı İngiliz ilişkilerini ele alan bu çalışmanın odak noktası ilişkilerin yoğunlaştığı ve değişime uğradığı I. Dünya Savaşı'ndan önceki yaklaşık elli yılık süreçtir. Devletler arasındaki ilişkilerin devletlerin kaderini belirlediği bu yıllarda Osmanlı üzerindeki en etkili dış güç kuşkusuz İngiltere idi. Bu çalışma çerçevesinde Osmanlı İngiliz ilişkileri dört döneme ayrıldı: 1. Başlangıç ve Gelişim, 2. Kırılma, 3. Dönüşüm ve 4. Kopuş. Birinci bölümde ilk dönem genel hatları ile ele alındı. Diğer üç bölümde, elli yıllık dönem içindeki değişim büyük ölçüde birincil kaynaklarla şekillendi. Ayrıca geniş kaynak yelpazesinden yararlanılan bu çalışmada yöntem olarak karşılaştırmalı tarih perspektifi kullanıldı. Osmanlı İngiliz ilişkilerinde belirlenen dönemler, kırılma ve dönüşümün yaşandığı dönemlerdeki konular, olaylar, ekonomik ilişkiler, hükümdarlar ile devlet adamlarının rolleri ve kullanılan kaynaklar kendi içinde veya karşılıklı olarak genellikle karşılaştırmalı perspektif ile incelendi. Bu karşılaştırma sırasında uluslararası konjonktürel yapı, ülkelerin siyasi, ekonomik ve askeri durumu, çıkar gruplarının ve diğer iç ve dış tetikleyici unsurların etkisi göz önünde bulunduruldu ve oluşturulan kurgu anlamlı bir bütünlüğe dönüştürülmeye çalışıldı. Ulusal çıkarların, değişen güç dengelerinin ve diplomasinin devletler arasındaki ilişkilerle devletlerin geleceğinin belirlenmesindeki rolleri ortaya konuldu. Mantıklı, tutarlı, bütünsel ve kronolojiye uygun bir anlayışla bilimsel kriterlere ve etik kurallara uygun hazırlanan bu çalışmanın en önemli amacı literatüre, Türk tarihçiliğine ve uluslar arasındaki ilişkilerin belirlenmesine küçük bile olsa bir katkı sağlamasıdır.Anahtar Kelimeler: Osmanlı İngiliz İlişkileri, Osmanlı Devleti, İngiltere, Büyük Güçler, I. Meşrutiyet Dönemi, II. Meşrutiyet Dönemi.

This study examines Ottoman-British relations from the beginning to the rupture and the focus of this study is nearly a fifty-year period preceding the World War I. In this period when relations between states gained importance, Ottoman-British relations increased and began to transform. In this period England was undoubtedly the most influential foreign power over the Ottoman Empire.In this study, Ottoman-British relations were divided into four periods: 1. Beginning and Development, 2. Revision, 3. Transformation and 4. Rupture. In the first chapter, the first period is discussed in general terms. In the other three chapters, it was used largely primary sources and very much secondary sources. In this study, a comparative historical perspective was used as a method.Periods determined in Ottoman-British relations and in the second and the third period: events, questions, economic relations, the acts of monarch and statesmen and sources used, it was often examined in a comparative perspective, either in itself or mutually. During this comparison, the international conjuncture, the political, economic and military situation of the countries, the influence of interest groups and other internal and external factors were taken into consideration. Thus, it was tried to provide a meaningful integrity in editing. It was demonstrated that the role of national interests, changing balances of power and diplomacy was effective in the relations between states and in the future of states.This study has been prepared in a logical, consistent, holistic and chronological manner in accordance with scientific criteria and ethical rules. And the most important aim of this study is to make a small contribution to literature, Turkish historiography and determination of relations between nations.Keywords: Ottoman-British Relations, Ottoman State, England, Great Powers, First Constitutional Period, Second Constitutional Period.