Bölgesel kalkınma kapsamında dağlık alan yerleşiklerinin sosyo-kültürel ve ekonomik yaşam kalitesi analizi: İzmir - Nif Dağı örneği

Abstract

Dünya üzerindeki birçok doğal ve beşeri kaynağa ev sahipliği yapan dağlık alanlar aynı zamanda yaygın yoksulluk ve düşük yaşam standartlarının görüldüğü yerleşimlerin de yer aldığı mekânlardır. Türkiye'deki dağlık alanlarda da gözlemlenen bu sorunlara karşılık idare ilgisiz kalmış ve stratejik öneme sahip bu alanları ihmal etmiştir. Ayrıca akademik araştırmaların neredeyse hiçbirinde dağlık alan yerleşimleri yönetim ve planlama boyutuyla incelenmemiştir. Bu eksikliğinin ortaya konulması ve giderilmesi için Türkiye'deki dağlık alan yerleşiklerinin yaşam standartlarının tespiti ve var olan sorunların çözümünde alınacak idari kararlara katkı sağlaması açısından İzmir - Nif Dağı yerleşimleri araştırma sahası olarak tercih edilmiştir. Araştırmada Nif Dağı yerleşiklerinin refah seviyesinin yükseltilmesi ve sorun alanlarının tespit edilerek bölgesel kalkınma kapsamında politika ve stratejilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 8 mahallede 390 kişi ile anket yapılmış, ayrıca görüşme ve gözlemler ile anketlerden elde edilen bulgular desteklenmiştir. Elde edilen araştırma sonuçlarına göre dağlık alanlar için literatürde belirtilen yoksulluk, işsizlik, düşük yaşam kalitesi ve kamusal hizmetlerdeki eksiklik gibi sorunların araştırma sahası için de geçerli olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda sahip oldukları nitelikler açısından homojen bir bölgeyi oluşturan dağlık alan yerleşimlerinin kalkınmasının içsel (yerel) potansiyellere dayanan bölgesel kalkınma politikaları ile sağlanacağı görüşü ön plana çıkmıştır. Yerel potansiyellerin harekete geçirilmesi yerleşiklerin sosyo-kültürel ve ekonomik yaşam kalitesinin geliştirilmesinde ve bölgesel dengesizliklerin giderilmesinde önemli katkılar sağlayacaktır. Nihayet dağlık alan yerleşimlerine yönelik hizmetlerin etkin ve verimli şekilde gerçekleştirilmesi için yönetişim felsefesi doğrultusunda ve aktif katılımcılık temelinde oluşturulacak rasyonel bir yönetim birimine ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.

Mountainous areas hosting many natural and human resources all over the world are also places where there are widespread poverty and low living standards. The administration has been unconcerned about the problems seen also in the mountainous areas in Turkey and has neglected these araeas which have strategic significance. In addition, mountainous settlements have not been examined in terms of management and planning in almost all academic researches. In order to reveal and remove this deficiency; İzmir – Mountain Nif was chosen as research area in terms of contributing to determination of living standarts of the mountainous settlements in Turkey and making administrative decisions related to the solutions of existing problems. In this research, it is aimed to increase the welfare level of Nif Mountain residents and also determine the policies and strategies within the scope of regional development by identify the problem areas. For this purpose, surveys with 390 people in 8 neighborhoods were conducted; besides, the findings of the survey were supported with interwievs and observations. According to the research results, it was found that the problems such as poverty, unemployment, low quality of life and lack of public services stated in the literature for mountainous areas are also valid for the research area. In this context, it is emphasized that the development of mountainous settlements that constitute a homogeneous region in terms of their qualifications, will be provided with regional development policies based on internal (local) potentials. The mobilization of the local potentials will make significant contributions to improve the socio-cultural and economic quality of life of residents and to remove regional imbalances. Finally, it is thought that a rational management unit to be established in line with the philosophy of governance and active participation will be needed in order to provide services for mountainous settlements effectively and efficiently.