1-aril-2-(n-metilpiperazinometil)-2-propen-1-on kimyasal yapısına sahip bileşiklerin klasik mannich reaksiyonu ile sentezi ve biyolojik aktivitesinin araştırılması

Abstract

Laboratuvarımız yeni sitotoksik ve antikanser etkili bileşiklerin tasarım, sentez ve biyolojik aktivitelerinin araştırılmasına yoğunlaşmıştır.?,ß-Doymamış ketonların ve onların Mannich bazlarının sitotoksik ve antikanser etkileri bilinmektedir. Bu tip bileşikler tiyol alkilatörü olarak etki etmektedir. Aromatik halkadaki farklı elektronik etkiye sahip sübstitüentlerin biyolojik aktiviteyi yönlendirdiği bilindiğinden fenil halkasının p-konumunda farklı Hammett değerine sahip sübstitüentlerin bulunması planlanmış ve sentezlenmiştir.Bu tez kapsamında tasarlanan bileşikler 1-aril-2-(4-metilpiperazinometil)-2-propen-1-on dihidroklorür kimyasal yapısına sahiptir. Aril halkası, C6H5 (1), 4-CH3C6H4 (2), 4-CH3OC6H4 (3), 4-ClC6H4 (4), 4-BrC6H4 (5), 4-FC6H4 (6), 4-NO2C6H4 (7), 2,4-CI2C6H4 (8), 2- C4H3S (9) olarak değiştirilmiştir. Bileşiklerin sitotoksitesi karaciğer kanseri hücre hattına (HEP-3B) karşı değerlendirilmiştir. Bunun 2 sebebi vardır:i. İlaçların metabolizmasında karaciğer önemli bir organdır.ii. Kanser kaynaklı ölümlerin yaklaşık %20'si karaciğer kanserinden kaynaklanır.HEP-3B Karaciğer kanseri hücre hattına karşı bileşiklerin sitotoksisiteleri değerlendirildiğinde nonsübstitüe bileşik 1 (1.51 kat), p-metilli bileşik 2 (2.99 kat), p-metoksi türevi bileşik 3 (1.80 kat), p-klorlu türevi bileşik 4 (1.34) ve aromatik grup olarak tiyofen halkası içeren bileşik 9 (1.77 kat) 5-FU'den daha güçlü sitotoksite göstermiştir ve ileriki çalışmalar için bu bileşikler yeni bileşik tasarımında model olabilirler.Anahtar Kelimeler: Mannich Bazı, Sitotoksik Aktivite, Mannich Reaksiyonu, HEP-3B

Our laboratory has concentrated on to design, synthesize and evaluation of the biological activities of new cytotoxic and anticancer compounds. It is known that ?,ß unsaturated ketones and their Mannich bases have cytotoxic and anticancer effects. These type compounds act as thiol alkylators. Since it is known that the substituents, which have different electronic effects on aromatic ring affect biological activity, different substituents has been planned to substitue p-position of the phenyl ring.In this thesis, the designed compounds were 1-aryl-2-(N-methylpiperazinomethyl)-2-propen-1-on. Aryl ring has been changed as C6H5 (1), 4-CH3C6H4 (2), 4-CH3OC6H4 (3), 4-ClC6H4 (4), 4-BrC6H4 (5), 4-FC6H4 (6), 4-NO2C6H4 (7), 2,4-CI2C6H4 (8) and 2- C4H3S (9).The cytotoxicity of synthesized compounds have been evaluated against human hepatoma cell lines. There were two reasons for this:i. Liver acts an important role in drug metabolism.ii. Approximately %20 of the deaths due to cancer result from liver cancers. When the cytotoxicity of compounds were evaluated against HEP-3B human hepatoma cancer cells, nonsubstittuted compound 1 (1.51 times), p-CH3 compound 2 (2.99 times), p-CH3O compound 3 (1.80 times), p-Cl compound 4 (1.34 times) and compound 9 with thyophene ring as an aromatic group (1.77 times) had shown more potent cytotoxic activity than 5-FU. These compounds can serve as models to develop new cytotoxic and anticancer compounds in future studies.Key Words: Mannich Bases, Cytotoxic Activity, Mannich Reactions, HEP-3B