Trafik yoğunluğunun enerji tüketimi ve hava kirliliğine etkilerinin analizi

Abstract

Günümüzde sosyal ve ekonomik hayatın işlevlerini yerine getirebilmesi için ulaşım hizmetleri vazgeçilmez bir gerekliliktir. Ancak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde artan nüfusa bağlı olarak taşıt trafiğinde oluşan yoğunluk, birçok sorunu ortaya çıkarmıştır. Özellikle büyük kentlerdeki trafik sorunu günlük hayatı olumsuz olarak etkilemekte, ülke ekonomisine ve ekolojik olarak çevreye önemli zararlar vermektedir. Bu sebeple trafik tıkanıklığı etkilerinin sistematik olarak belirlenmesi ve kent içi planlama politikalarında dikkate alınması gerekmektedir.Trafik tıkanıklığının etkilerini belirlemek için ilgili bilgilerin toplanması, trafik tıkanıklığında artışa neden olabilecek ve önceden belirlenen tüm etkilerin hesaba dahil edilerek sonuca gidilmesi planlama politikalarına ışık tutacaktır.Bu çalışmanın amacı; büyük kentlerin en önemli sorunlarından biri olan trafik yoğunluğunun yakıt tüketimi ve emisyon değerlerini büyük ölçüde arttırdığını ortaya koymak, trafik parametreleri ile yakıt tüketimi ve emisyon miktarı arasındaki ilişkiyi literatürde belirlenen kriterler bağlamında irdelemek ve geleceğe yönelik çıkarımlarda bulunmaktır.Çalışmada ilk olarak; konunun önemi ve araştırmanın çıkış noktası üzerinde durulmuş, çalışmanın amacı ve kapsamı belirtilerek giriş yapılmıştır.İkinci bölümde; enerji, ulaşım ve çevre konuları arasındaki bağlantıya dikkat çekilmiş, bu amaçla dünyadaki ve ülkemizdeki enerji değerleri, ulaşım sektöründe enerji tüketimi ile enerji kullanımının hava kirliliğine sebep olan sera gazı salınımlarına etkileri ortaya konulmuştur.Üçüncü bölümde; trafik yoğunluğu ile ilgili parametreler tanımlanmış ve bunlar arasındaki ilişki ele alınıp çalışmada referans alınacak kriterler belirtilmiştir.Çalışmanın uygulama aşaması olan dördüncü bölümünde; İstanbul ili örneğinde trafik parametreleri ile yakıt tüketimi ve emisyon hesabı yapılarak trafik yoğunluğundan kaynaklanan yakıt tüketimi fazlası ve emisyon fazlası, her güzergâh için ayrı ayrı belirlenmiştir.Beşinci bölümde; örnek alan olarak seçilen İstanbul ilinin 13 güzergâhına ait trafik verileri kullanılarak yakıt tüketim değerini tahmin eden model, çoklu lineer regresyon analizi ve zaman serileri analizi ARIMA tekniği kullanılarak oluşturulmuştur.Son bölümde ise çalışmada elde edilen sonuçlar ortaya konularak genel bir değerlendirme yapılmış, gelecek için öneriler geliştirilmiştir.

In the 21st century, transportation services are essential requirements for the social and economical life functions to be carried out. However the heavy traffic based on the increasing population in the developed and developing countries causes various problems. Especially, the traffic problem in the major cities affects daily life negatively and causes serious harms to the national economy and environment ecologically. For this reason, it is necessary to define the effects of traffic jam systematically and to consider these findings in the urban planning policies. Collecting information to define the effects of traffic jam, reaching a conclusion by including all the factors that can cause increase in the traffic jam and all the predefined effects will shed light on planning policies.The aim of this study is to reveal the fact that heavy traffic, which is one of the most important problems of the major cities, increase the fuel consumption and emission values significantly, to examine the relation between traffic parameters and fuel consumption, emission amount in the light of the criteria defined in the literature, and to reach findings that will be beneficial for the future.In the first part of the study, the importance of the subject and the starting point of the research are discussed, the purpose and scope of the study are defined as an introduction.In the second part, the aim is to attract attention to the relation between energy, transportation and environment issues. And in order to achieve this aim; the energy values in the world and Turkey, the effect of energy consumption and energy use in transportation sector to the greenhouse gas emissions that cause air pollution are discussed.In the third part, the parameters about heavy traffic and the relations between these parameters are mentioned, and the reference criteria for the study are defined.In the fourth part, which is the application phase of the study, the excessive fuel consumption and the excessive emission caused by heavy traffic are determined separately for each sensor by calculating fuel consumption and emission in Istanbul sample using traffic parameters.In the fifth part, the model that estimates the fuel consumption value by using the traffic data obtaining from the 13 road sensors in Istanbul, which is the city that is selected as the sample, is formed by using multilinear regression analysis and time series analysis ?ARIMA? technique.And in the last part, a general evaluation is made by discussing the results obtained from the research and suggestions for the future are presented.