Turizmde lisans öğrenimi gören öğrencilerin kişilik özellikleri ve mesleğe yönelik düşünceleri üzerine bir alan araştırması

Abstract

Turizmde kalifiye eleman yetersizliği gerek sektör temsilcileri gerekse işletme yöneticileri tarafından sıklıkla dile getirilmektedir. Kalifiye eleman yetersizliği, işletmelerde kaliteli mal ve hizmetlerin üretilmesi ve kaliteli kurumların geliştirilmesinde önemli bir engeldir. Devlet planlama teşkilatı ?Özel İhtisas Turizm Raporunda? sektörün sorunları içerisinde kalifiye eleman eksikliği açık bir şekilde ifade edilmiştir. Oysaki ülkemizde turizm alanında eğitim gören mevcut öğrenci sayısı ve eğitim olanakları bu ihtiyacı karşılayacak yeterliliğe sahiptir. Ancak turizm eğitimi gören öğrencilerin birçoğu mezun olduktan sonra turizm alanı dışında çalışmayı tercih etmektedir (Üngüren, 2007:16).Meslek seçimi bir tüketici davranışı olarak düşünüldüğünde (Karcıoğlu ve diğ., 2010), öğrencilerin turizm ya da turizm dışındaki meslekleri tercih etmelerinin psikolojik, toplumsal, kültürel, kişisel ve durumsal olmak üzere birçok sebebi bulunmaktadır. Momberg'e (2004) göre bireylerin/öğrencilerin bir mesleğe yönelmeleri ve başarılı bir şekilde o meslekte devam etmeleri için bireylerin kişilik özellikleriyle mesleki özelliklerinin örtüşmesi gerekmektedir. Turizm eğitimi gören bireylerin turizm mesleğine yönelmeleri ve turizm mesleğini sürdürmeleri, sahip oldukları kişilik özellikleri ile turizm mesleğinin gerektirdiği niteliklerin uyumlu olmasına bağlıdır. Bireyin farklı mesleklere yönelmesi hem bireyin turizm mesleği için almış olduğu eğitimin hem de turizm eğitimi için ayrılan olanakların sonuçsuz kalmasına yol açacaktır.Bu araştırmanın amacı, lisans düzeyinde turizm eğitimi gören öğrencilerin kişilik özellikleri ile turizm mesleğine yönelik düşünceleri arasında ilişkinin olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de lisans düzeyinde turizm eğitimi alan Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada, evrenin geniş bir alana yayılmış olması nedeniyle coğrafi özellikler dikkate alınarak örnekleme yöntemine gidilmiş ve örnekleme yöntemi olarak kümeleme örnekleme yöntemi seçilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kapsamında anket tekniğinden yararlanılarak araştırma verileri toplanmıştır. Araştırma verilerinin toplanması sürecinde katılımcıların Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu öğrencisi olması dışında başka bir kriter dikkate alınmamıştır. Araştırmada toplam 402 anket formu elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS programında analiz edilerek yorumlanmıştır.Araştırma sonucunda, lisans düzeyinde turizm eğitimi gören öğrencilerin turizm mesleğine yönelik düşünceleri, bireysel özelliklere uygunluk, istihdam faktörü, ekonomik faktörler, kolaylık faktörü ve çevresel faktörler olmak üzere beş boyut altında toplanmıştır. Öğrencilerin kişilik özellikleri beş faktör kişilik ölçeğiyle ölçülmüştür. Araştırmanın amacına uygun olarak yapılan ilişki analizi sonucunda, öğrencilerin turizm mesleğine yönelik düşünceleri ile kişilik özellikleri arasında ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan farklılık analizi sonucunda ise öğrencilerin turizm mesleğine yönelik düşüncelerinin demografik özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Lacks of qualified personnel have often been expressed by both business managers and representatives in tourism sector. Lack of qualified personnel is an important obstacle to enterprises for production of quality goods and services and to develop of high-quality institutions. The lack of qualified workers in the sectors problems has been expressed clearly by State Planning Organization in `Ad-Hoc Tourism Report`. Whereas, the current number of students studying in the field of tourism in our country and the educational possibilities have the capacity to supply this need. However, many of the students prefer to work outside after graduating from the tourism training (Üngüren, 2007:16).If career choice is considered as a consumer behavior (Karcıoğlu ve diğ., 2010), there are many reasons that affected students? professions choice other than tourism professions as psychological, social, cultural, and personal. According to Momberg (2004), the students? choice a profession, a successful long-term and it should match the personality traits of individuals in the profession to continue in the profession. Tourism training of individuals who turned to tourism and tourism profession to continue their profession with their personality is compatible with the qualifications required depend on the tourism profession. Otherwise, both individuals had received training for tourism professionals and tourism opportunities for the education of the individual separated opted for different occupations will remain inconclusive. The purpose of this study, to determine the relationship between personality characteristics of the students and the profession ideas for tourism at the undergraduate level tourism education.The study population is Tourism and Hotel Management Schools that given at the undergraduate level tourism education in Turkey. In the study, due to the geographical features are spread over a large area of the universe by taking into consideration sampling method were made and cluster sampling method was chosen as the sampling method. Using the technique of quantitative research methods within the scope of the research, survey research data were collected. Research participants in the process of data collection other than being a student of School of Tourism and Hotel Management have not been considered a benchmark. İn the study, total of 402 questionnaires were obtained. Obtained the data from the study was analyzed and interpreted the SPSS program.As a result, tourism education at the undergraduate level the students' opinions to the tourism profession, individual features, compliance, employment factors, economic factors, environmental factors, including the convenience factor and the five dimensions were identified. Students' personality traits were measured Five-factor personality scale. As the appropriate purpose of the study was made the analysis of the relationship, result as the relationship between personality traits with the students' opinions to the profession of tourism that have been emerged. The analysis of the differences in the demographic characteristics of students showed differences depending on the ideas of the tourism profession.