Maliyet liderliği stratejisi ile firma performansı arasındaki ilişkide örgütsel öğrenmenin aracılık etkisi: Seyahat acenteleri üzerine bir araştırma

Abstract

Küreselleşme ve hızlı değişen çevre koşullarından dolayı günümüz işletmeleri her zamankinden daha yoğun bir rekabet ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu koşullar altında işletmelerin rekabet avantajı kazanması için uygulayacakları rekabet stratejilerinin yanında bu avantajı uzun dönemde sürdürebilecek örgütsel yetenekler de oldukça önemlidir. Bu bağlamda bu çalışmanın temel amacı maliyet liderliği stratejisi ile firma performansı arasındaki ilişkide örgütsel öğrenmenin aracılık etkisine sahip olup olmadığını ortaya koymaktır. Çalışma teori ve uygulama olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasında, araştırmanın temel değişkenleri olan maliyet liderliği stratejisi, örgütsel öğrenme ve firma performansı kavramları detaylı bir biçimde incelenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, bağımsız ve ara değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini test etmek için saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye genelinde faaliyet gösteren IATA üyesi seyahat acentelerinin orta ve üst düzey yöneticileri oluşturmaktadır. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada, veriler yüz yüze ve e-posta yoluyla anket tekniği ile elde edilmiştir. Değerlendirmeye alınan ve verilerin analizinde kullanılan toplam anket sayısı 351'dir. Elde edilen veriler Yapısal Eşitlik Modellemesi ve AMOS paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, maliyet liderliği stratejisi, örgütsel öğrenme ve firma performansı arasındaki pozitif ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında, maliyet liderliği stratejisi ile firma performansı arasındaki ilişkide örgütsel öğrenmenin aracılık etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle yöneticilere ve araştırmacılara yönelik bir takım önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Maliyet Liderliği Stratejisi, Örgütsel Öğrenme, Firma Performansı, Seyahat Acenteleri.

Due to globalization and rapidly changing environmental conditions, today's businesses are faced with more intense competition than ever. In this context, besides competitive strategies that enterprises will implement to gain competitive advantage, organizational skills that can sustain this advantage in the long term are also very important. The main aim of this research is to examine the mediating role of organizational learning in the relationship between cost leadership strategy and firm performance. The research consists of two stages, theory and practice. In the first stage of the research, the concepts of cost leadership strategy, organizational learning and firm performance, which are the fundamental variables of the research, have been examined in detail. In the second stage of the research, a field study was conducted to determine the effect of independent and mediator variables on the dependent variable.The universe of the research is composed of middle and senior managers of IATA member travel agencies operating throughout Turkey. Quantitative research method was conducted and the data were obtained by face-to-face and email survey technique. Total number of questionnaires, taken into consideration and used in the data analysis, is 351. The gathered data were analyzed by Structural Equation Modeling and AMOS package program. As a result of the research, it was determined that there is a positive relationship between cost leadership strategy, organizational learning and firm performance. In addition, it was determined that the relationship between cost leadership strategy and firm performance is mediated by organizational learning. According to these results, a number of suggestions have been made for practitioners and researchers.Keywords: Cost Leadership Strategy, Organizational Learning, Firm Performance, Travel Agencies.