Stratejik karar sürecinde rekabet üstünlüğünün kaynakları olarak kültürel değer ve inançlar üzerine bir gömülü teori araştırması

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, kültürel değer ve inançların stratejik karar verme sürecini nasıl etkilediğini anlamaya çalışmaktır. Araştırmanın bir diğer amacı ise, stratejik karar sürecinde diğerlerine göre daha etkili olan değer ve inançların var olup olmadığını tespit etmektir. Böylelikle kültürün sürdürülebilir rekabet avantajı açısından anlamına yönelik tartışmaya katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu Gömülü Teori araştırmasında, veriler temelde yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin işlenmesinde açık ve kavramsal kodlama tekniği kullanılmıştır. Araştırmada sonuç olarak; kültürel değer ve inançların, karar sürecini (Karar öncesi, karar esnası ve karar sonrası olmak üzere) her aşamada derinden etkilediği belirlenmiştir. Buna ek olarak, kültürel değer ve inançların en çok karar verme esnasında etkin oldukları ve katılımcılar açısından stratejik anlam atfedilen belirli spesifik değerlerin var olduğu da ayrıca tespit edilmiştir. Bu bağlamda, karar vericilerin daha çok `Müslüman – Türk` ve `Batılı – Rasyonel` olarak adlandırılan iki temel değer alanı ile karşı karşıya kaldıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca, araştırmaya katılan stratejistlerin, karar verirken temelde uyuşmayan bu iki değer alanından hangisine uyulacağı konusunda çatışma yaşadıkları da gözlemlenmiştir. Bu çatışma durumunun bir çıktısı olarak ise, stratejistlerin kararlarını `Yeniçeri` ve `Paralı Asker` şeklinde adlandırılan iki farklı davranış kalıbı doğrultusunda verdikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, değer ve inançlar üzerinden karar verme gibi önemli bir davranışı derinden etkileyen kültürün, bir `kök yetenek` olarak sürdürülebilir rekabet avantajı açısından önem arz ettiği kanaatine varılmıştır. Böylelikle bu araştırmanın, stratejik karar süreci ve kültür arasındaki ilişkiye odaklanmış nitel bir araştırma olarak, stratejik yönetim literatüründe önemli bir noktaya değindiği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Stratejik Karar, Kültürel Değerler, Kültür ve Strateji, Gömülü Teori, Stratejik Değerler

Main aim of this study is attempting to understand how do cultural values and beliefs effect strategic decision making process. Additionally, determining whether there are specific cultural values and/or beliefs, which are effecting strategic decision making process more than the others, is a secondary aim for this study. Thus, it is aimed to contribute to the debate focused on culture's importance in terms of sustainable competitive advantage. In this Grounded Theory study, data is drawn from 33 semi-structured in-depth interviews. Data is processed through open and conceptual coding methods. As a result of the research, it is determined that cultural values and beliefs effect the strategic decision process at all phases (including before, during and after the decision) profoundly. It is additionally determined that, cultural values and beliefs are mostly effective at the phase of `During the Decision` and also the strategists participated in the research, attribute strategic importance to certain specific cultural values. In this context, it is observed that, participant decision makers mostly come across with two main `Value Zones` which are named as `Muslim – Türk` and `Western – Rational`. It is also observed that, participant strategists are experiencing a clash between those two value zones, which are basically incompatible with each other, in terms of which one to be followed while making decisions. As an outcome of this clash, they make (and shape) their decisions in pursuance of two different behavioral frames named `Janissaries and Mercenaries`. Consequently, Culture as a `Root Competence`, which is effecting a quite important behavior such as decision making through its values and beliefs, has a great importance in terms of sustainable competitive advantage. Thus, it's thought that this study refers to a very important point in the strategic management literature as a qualitative research focused on the relationship in between strategic decision making and culture. Key Words: Strategic Decision, Cultural Values, Cutlure and Strategy, Grounded Theory, Strategic Values