Sağlık ocağı hizmetlerinden yararlanmada aile reisi eğitiminin rolü

Abstract

6. ÖZET Bu çalışma, aile reislerine sağlık ocağı hizmetlerinden yarar lanma konusunda yapılan eğitimin etkinliğini belirlemek amacıyla Kayse ri Eğitim ve Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı 'na bağlı Caferbey Sağlık Ocağı Bölgesi 'nde yapılmıştır. Sağlık ocağına bağlı 2 bölge mesafe fak törü, sosyo-ekonomik durum ve sağlık ocağına başvuru açısından eşleşti- rilerek, rastgele örnekleme yöntemiyle birisi araştırma, diğeri ise kontrol bölgesi olarak seçilmiştir. Her iki gruptan % 15 'er örnekleme ile 170 'er aile reisi alınarak araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmaya alınan aile reislerine anket uygulanarak, sağlıkla ilgili bilgi düzeyleri saptanmıştır. Aile reislerinin bilgi düzeylerine göre hazırlanan eğitim rehberi araştırma grubundaki ailelere dağıtılmış ve aile reislerine birey ve grup eğitimi yapılmıştır. Eğitimden sonraki 9 aylık süre izleme dönemi olarak alınmıştır. Bu dönem sonunda yapılan değerlendirmede araştırma öncesi belirlenen başvuru ortalamasında iki grup arasında fark bulunmadığı halde eğitim sonunda eğitilen grup lehi- ne istatistiksel anlamlılıkta bir fark bulunmuştur. Eğitim sonunda elde edilen sonuçlar şu şekilde Özetlenebilir: 1. Eğitilen gruptaki ailelerin % 83.1 'i, kontrol grubundaki ai lelerin ise % 50. 6 'sı sağlık ocağına başvurmuşlardır. İki grup arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.82 2. Eğitilen grupta kişi başına başvuru ortalaması 0.64, kontrol grubunda 0.27 olarak bulunmuştur. 3. Aile reislerinin eğitimi 65 + yaş grubu dışındaki bütün yaş gruplarındaki aile bireylerinin sağlık ocağına başvuru ortalamasını ar tırmıştır. Eğitilen grupta bu ortalama en yüksek 0-6 yaş grubunda (1. 19 ), en düşük 15-24 yaş grubundadır (0.44). 4. Eğitilen gruptaki aile reislerinin yaş gruplarına göre aile deki kişilerin başvuru ortalaması kontrol grubuna göre oldukça farklı dır. 20-29 yaş grubundaki aile reislerinin başvuru ortalaması eğitilen grupta 1.06, kontrol grubunda 0.38'dir. 5. Aile reislerinin eğitimi ailelerdeki gebe, bebek ve çocuk iz- lemlerini artırmaktadır. Araştırma bölgesindeki bebekler ortalama 3.34 kez izlenirken, kontrol grubunda bu ortalama 1.82'dir. 6. Aile reisinin eğitildiği ailelerde doğumlar daha sağlıklı olarak gerçekleşmektedir. Eğitilen gruptaki ailelerde kendi kendine do ğum oranı % 12.5 iken, bu oran kontrol bölgesinde % 27. 6 'dır. 7. 0-6 yaş grubu çocukların bağışıklama oranında aile reisleri nin eğitildiği aileler lehinde çok az bir farklılık vardır. 8. Araştırma ve kontrol grubundaki ailelerin aile planlaması yöntemi kullanmaları oranında fark bulunmamasına karşın, araştırma gru bunda yöntem kullanma oranı % 89.5, kontrol grubunda ise % 87. 4 'dür. Et kin yöntem kullanma oranı da araştırma grubunda daha yüksektir.83 Araştırmada elde edilen bulgulara dayanarak sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde hizmetle birlikte yürütülen sağlık eğiti mi çalışmalarının sağlık ocağı hizmetlerinden yararlanma açısından et kili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.