Nitrik oksit donörü Sodyum Nitroprussid`in lökosit deformabilitesi üzerindeki etkileri

Abstract

ÖZET NİTRİK OKSİT DONÖRÜ SODYUM NİTROPRUSSİD'İN LÖKOSİT DEFORMABİLİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ SNP (sodyum nitroprussid), kardiyo-vasküler hastalıklarda, özellikle hipertansiyon krizlerinde kullanılan vazodilatatör ilaçlardan birisidir. SNP' den açığa çıkan nitrik oksit, çeşitli dokuları etkileyerek buralarda birçok fizyolojik olayın devamını ve homeostasisi sağlar. Amacımız, SNP'in farklı konsantrasyonlarının lökositler tarafından üretilen nitrik oksit miktarına ve deformabilite kabiliyetine olan etkisini incelemek, bunun lökosit fonksiyonunu ne derece etkileyebileceğine dikkat çekmektir. Çalışmalarımızda Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Hastanesi Kan Bankasında yetişkin sağlıklı 160 kişiden alınan venöz kan kullanıldı. İzole edilen lökositlerin bir kısmı FMLP (formyl- methionyl-leucyl-phenylalanin) ile aktive edildi. Her iki grubun (aktive edilen ve edilmeyen) lökosit süspansiyonlarının kontrol gruplarına SNP eklenmedi. Deney grupları ise üç farklı konsantrasyonda (0.1, 1, 5mM) SNP ile inkübe edildi. Kontrol ve deney grubu lökosit süspansiyonlarında ve tamponlarında, Griess yöntemi ile nitrat redüktaz enzimi kullanılarak ve kullanılmadan nitrit düzeyleri değerlendirildi. Ayrıca; lökosit süspansiyonları 8u.m'lik polikarbonat nükleopor filtreden geçirilerek deformabilite indeksleri hesaplandı. SNP ile inkübe edilen deney grubu lökosit süspansiyonlarında, gerek aktive edilen gerekse aktive edilmeyen lökositlerde ve bunların tamponlarında enzimli ve enzimsiz ölçüm yöntemleriyle yapılan değerlendirmelerde nitrik oksit oluşumunun SNP konsantrasyonuna bağlı olarak arttığı gözlendi. Hücrelerden kaynaklanan nitrik oksit hesaplandığında, her iki ölçüm yöntemi ile, aktive edilen lökosit gruplarında nitrik oksit düzeyinde artış gözlendi. Enzimsiz gruplardaki artış istatistiksel açıdan anlamlıydı. Aktive edilmeyen lökosit süspansiyonlarında ise, ortama dışarıdan SNP eklendiğinde, SNP nin konsantrasyonuna bağlı olarak hücresel nitrik oksit salınımının azaldığı saptanmıştır. Lökosit süspansiyonlarının filtre olabilme ve deformabilite yetenekleri ile ilgili parametrelerden olan rölatif direncin (Rrel); normal lökosit süspansiyonunda SNP dozuna bağlı olarak önemli oranda yükseldiği, aktive lökositlerde ise düştüğü gözlenmiştir. Fakat aktive lökositlerdeki bu düşüşün, deformabilite yeteneklerinin olumlu etkilenmelerinden değil hücre lizisine bağlı olarak gerçekleştiği, yapılan mikroskobik incelemelerde saptanmıştır. Sonuç olarak; ekzojen nitrik oksitin aktive olmayan lökositlerden salınan endojen nitrik oksit düzeyinde azalmaya neden olduğu ve SNP'nin lökositlerin deformabilite yeteneğini bozduğu görülmüştür. Buna göre, kardiyovasküler ve solunum sistemiyle ilgili hastalıkların tedavisinde kullanılan nitrik oksit ve donörü bileşiklerin, lokal enflamasyon cevabında olumsuz etki yapabileceğini söylemek, mümkündür. Ancak in vivo çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar kelimeler : Sodyum nitroprussid, nitrik oksit, lökosit, aktivasyon, deformabilite

SUMMARY THE EFFECTS OF SODIUM NITROPRUSSIDE AS A NITRIC OXIDE DONORS ON LEUKOCYTES DEFORMABILITY SNP (sodium nitroprusside) is one of the drugs, which are used, in cardiovascular diseases, especially in hypertension attacks. NO (nitric oxide) which is released from SNP, provides continuation of many physiological events and homeostasis by affecting various tissues. Our purpose was to investigate the effects of different concentrations of SNP on the NO quantity produced by leukocytes and their deformability did also how these effects would influence the leukocytes function. In our study, we used venous blood, which was taken from the adult healthy 160 people from Donors of Blood Bank of Erciyes University, Gevher Nesibe Hospital. Some of the leukocytes isolated from these bloods were activated with FMLP (formyl-methionyl- leucyl-phenylalanine) and the others were left, as they were isolated. SNP wasn't added to control groups of both activated and non-activated leukocyte suspensions. The test groups were incubated with 3 different concentrations of SNP (0.1,1,5mM). The leukocyte suspensions and tampons of control and test groups were determined as their nitrite levels by Griess method, which uses Nitrate Reductase Enzyme, and also by not doing this enzyme. Furthermore leukocyte deformability indices were measured by passing leukocyte samples throughout the filters with 8p.m pore diameter. With using Nitrate reductase and didn't using methods in both the activated and non-activated leukocyte groups and also in their buffers, SNP incubation increased the formation of NO in a dose dependent manner. When the nitric oxide that was synthesized by the leukocytes was measured by two methods, the NO formation from the activated leukocytes was increased. The increasing is not using enzyme groups was statistical significantly. Addition of the SNP to suspensions the non-activated leukocytes was decreased NO levels that synthesized. Rrei (relative resistance), one of the parameters about the ability of deformability and filtration of leukocyte suspensions, was increased significantly in non-active groups and decreased in activated groups by the SNP concentration. We investigated the reason for decreasing of the Rrei in the activated groups whit microscope, we fount that it wasn't depends on the positive chaining of their deformability, it was depends on the cell lysis. As a result, exogenous NO decreases the level of endogenous NO, which is released from the non-activated leukocytes and the SNP affects of leukocyte deformability. This studies show that NO and it's donors which are use in the treatment cardiovascular and respiratory disorders have a negative affect on local inflammation. However it needs also in vivo studies in that fields. Key Words: Sodium nitroprisside, nitric oxide, leukocytes, activation, deformability