65 yaş üstü bireylerde bakım verenlerin yaşadıkları sorunların belirlenmesi

Abstract

65 YAŞ USTU BİREYLERE BAKIM VERENLERİN YAŞADIKLARI SORUNLARIN BELİRLENMESİ ÖZET Araştırma, 65 yaş üstü bireylere bakım verenlerin yaşadıkları sorunları belirlenmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Yozgat İli Belediye sınırları içinde 1 nolu sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 294 yaşlı ve bakım veren aile üyesi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 160 yaşlı birey ve yaşlı bireyin bakımından doğrudan sorumlu olan 160 bakım veren birey örneklem kapsamına alınmıştır. Araştırmada veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile toplanmıştır. Veriler araştırmacı tarafından bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde yüzdelik, dört gözlü ve çok gözlü düzenlerde kikare testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yaşlı bireye bakım verenlerin; %25.0'ı günlük yaşantısının etkilendiğini ve bu etkilenmenin en çok sosyal iletişime engel olma yönünde yaşandığını, %22,5'i fiziksel sağlıklarının etkilendiği ve bu etkilenme de en fazla baş ağrısı, mide şikayetleri, dermansız hissetme şeklinde etkilendiğini, %34.4'ünün yaşlı bakımından ruhsal sağlıklarının etkilendiği ve bu etkilenmenin de en çok çabuk öfkelenme, ev içinde rahatsızlık hissi duyma olduğunu, %58.1'i ekonomilerinin etkilendiğini, bu etkilenme biçiminin ise en fazla ekonomik rahatlık yönünde olduğunu belirtmişledir. Bakım veren bireylerin çoğunluğu bu sorunlara yönelik etkisiz baş etme yöntemlerini kullandığını, tamamına yakını yaşlı bakımını isteyerek üstlendiğini, yarıya yakını yaşlı bakımında yardımcısı olduğunu, bunlarında en fazla kız çocukları olduğunu ifade etmişlerdir. Bakım veren bireylerin çoğunluğu yaşlandığında kendi evinde çocukları tarafından bakılmak istediklerini belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, evde bakım hizmetleri çerçevesinde hem yaşlı hem de bakım veren aile üyelerinin sorunlarının belirlenmesi ve destek sistemlerinin oluşturulması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Yaşlı, bakım verenler, bakım verenlerin sorunları

V TO DETERMINE THE PROBLEMS EXPERIENCED WHO GIVE CARE OVER THAN 65 YEARS OLD PERSON SUMMARY This study aimed to determine the problems experienced by the family carers of people aged 65 or over., This study was carried out in the area covered by the No. 1 Health Centre~in the city of Yozgat, Turkey. From the Health Centre records, 160 families out of 294 fitting the criteria of the study were chosen and both the old-aged people and the persons directly responsible for their care were taken into consideration as specimen. Data were collected using a questionnaire devised by the researcher. The data were analysed by statistically comparing the percentages in a paired or multiple Chi Square test using the SPSS 10.0 computer software package programme. The investigation produced the following results with respect to carers: 25% of then stated that their daily life was affected and that in particular their social relations were disrupted. 22.5% stated that their physical health was affected and that this was manifested in headaches, stomach complaints and feelings of listlessness. 34.4% reported that care of the elderly affected their mental health and that this was manifested particularly in shortness of temper and feelings of restlessness at home. 58.1% reported that their economic wellbeing was adversely affected. Most of the carers stated that they could not cope effectively and almost all of them stated that they had assumed this responsibility of their own volition. Nearly half of carers reported that they had a helper in the care of the elderly person and that the majority of helpers were young female family members. Most of the carers stated that they would prefer to be cared for in their own homes by their own children when they reached old age. According to the study results, determining the problems of both the old aged-people and the carers being femily members and organizing the aid programmes are proposed including the home care services Keywords : Old aged, caregivers, problems of caregivers