Sıçanlarda deneysel diyabetin öğrenmeye etkisi

Abstract

IV SIÇANLARDA DENEYSEL DİYABETİN ÖĞRENMEYE ETKİSİ ÖZET Diabetes mellitus'un çeşitli doku ve organlarda hasara neden olduğu bilinmektedir. Sinir sisteminde, özellikle merkezi sinir sisteminde yaptığı hasar nedeni ile bilişsel fonksiyonları bozduğu da bildirilmektedir. Ancak, literatürlerde bu konu ile ilgili çelişkili bulgulara da rastlanmaktadır. Bu nedenle, sunulan bu çalışmada diyabetin akut fazında öğrenmenin nasıl etkilendiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu araştırmada 5'i öndenemede, 10'u kontrol grubunda, 10'u deney grubunda olmak üzere toplam 25 adet Sprague Dawley, 285-400 gr ağırlığında 2 aylık erkek sıçan ile çalışılmıştır. Deneysel diyabet oluşturmak için 60 mg/kg streptozotosin i.p. yolla uygulanmış, yer bulma öğrenmesinin değerlendirilmesi için Morris Su Tankı kullanılmıştır. Kontrol ve deney grubu sıçanlarda; 30'ar dk ara ile günde 4 deneme olacak şekilde ve görünür platform kullanılarak 3 günlük öğrenme periyodu, 4. günde yine 30'ar dk ara ile 4 deneme şeklinde ve görünmez platformla test periyodu çalışılmıştır. Kontrol ve diyabetik deney grubu sıçanlarda, platformu bulmak için geçirilen toplam süre ve platformlu 1/2'Iik alanda geçirilen sürenin toplam sürenin yüzdesi cinsinden değerlerinin istatistiksel olarak grup içi ve gruplar arası karşılaştırması yapılıp, diyabetin yer bulma öğrenmesi üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. İstatistiksel değerlendirmelerde öğrenme fazı için her bir gündeki öğrenme performanslarının grup içi karşılaştırmasında tekrarlı ölçümlerle ANOVA, test fazı için gruplar arası karşılaştırmada unpaired t testi kullanılmıştır. Değerlendirme sonunda diyabet oluşturulan sıçanlarda streptozotosin uygulamasını takip eden ilk dört gün öğrenme performansının kontrol grubundaki sıçanlara göre daha iyi olduğu saptanmıştır. Literatürlerde, diyabetin ilerleyen dönemlerinde merkezi sinir sisteminde gelişen hücre hasan nedeni ile öğrenmenin zayıfladığı bildirilmesine karşın elde ettiğimiz bulgulara göre diyabetin akut fazında öğrenmenin kontrol grubuna göre daha iyi olması, akut fazda hücresel hasar gelişmemesi ve oluşan hiperglisemi ile ilişkilendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Deneysel diyabet, streptozotosin, sıçan, öğrenme.

THE EFFECT OF EXPERIMENTAL DIABETES ON THE ABILITY OF LEARNING IN RATS ABSTRACT Diabetes mellitus is known to cause damage in various tissues and organs. It has been reported to cause cognitive functional disorders due to damage of the nervous system, in particular the central nervous system. However contradictory findings related to this condition are encountered in literature. Therefore, the aim of the present study was to investigate how the learning ability was in influenced in acute phane of the diabetes This research was conducted on a total of 20 male rats, including a control group consisting of 10 young rats of Sprague Dawley and 2 months of age with a live weight range of 285- 400 g and an experiment group comprising of 10 rats in which diabetes was induced by means of streptozotocin administration. Experimental diabetes was induced by means of administration of 60 mg/kg streptozotocin by intraperitoneal route and the ability of learning to position was evaluated by using a Morris water tank. A 3 day-learning period including 4 trials carried out at 30 minute-intervals with a visible platform and a test period including 4 trials at 30 minute-intervals on the fourth day with an invisible platform was studied in the control and experiment groups. The total duration of time spent to find the platform and the duration of time spent in the half of the tank including the platform in a value representing the percentage in the total time were compared statistically within and between the rats included in the control and diabetic experiment groups so as to assess the effect of diabetes on the ability of learning to position in rats. The comparison of the learning phase for learning performances displayed on each day within groups was statistically analysed by means of repeated measurements with the ANOVA test whereas the test phase was compared between groups with the unpaired t test. According to the evaluation, the learning performance of rats with induced diabetes was found to be better throughout the first four days after streptozotocin administration in comparison to the rats included in the control group. Although the ability to learn is reported to regress in the late stages of diabetes due to cell damage in the central nervous system in literature, the findings obtained in this research which point out to better learning