Diabetes mellitus hastalıklarının ayak bakımı ve diabetik ayak hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları

Abstract

IV DIABETES MELLİTUS HASTALARININ AYAK BAKIMI VE DİABETİK AYAK HAKKINDAKİ BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI ÖZET Bu çalışma, diabetes mellitus hastalarının ayak bakımı ve diabetik ayak hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını saptamak ve hastalara yapılacak eğitim ihtiyacını ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Tokat Devlet ve S.S.K. Hastanesi'nde yatmakta olan diabetes mellitus tanısı konmuş 351 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Anket araştırmacı tarafından hastalarla yüzyüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Araştırma grubundaki bireylerin yaş ortalaması 59.83± 10.88 (Ort.±St. Sapma)' dir. Araştırma grubunun %74.4'ü kadın, %72.4'ü ev hanımı, %74.9'u evlidir. Bireylerin %63.8'i ilkokul altı, %30.2'si ilköğretim, %6.0'ı lise ve üzeri öğrenim düzeyine sahiptir. Bireylerin %83.8'inin ayak bakımı hakkında sağlık personelinden bilgi almadıkları, bilgi alanların ise %80.7' sinin doktordan bilgi aldığı belirlenmiştir. Bireylerin %90.6'smın diabette ayak yaralarının oluşabileceğini, %77.8'inin ayak yaralarının amputasyonla sonuçlanabileceğini bildiği belirlenmiştir. Bireylerden %54.7'si ayak sağlığı için dikkat edilmesi gereken hususlardan ayak yıkamayı, % 13.1 'i tırnak bakımını, %13.1'i çıplak ayakla dolaşmamak gerekliliğini, %9.1'i ayakkabı seçimini, %6.0'ı parmak aralarının bakımını, %5.1'i çorap seçiminin gerekliliğini bilmektedir. Öğrenim düzeyi ve diabet eğitim programına katılma durumunun ayak sağlığı için yapılması gerekenlerden tırnak bakımı, çorap ve ayakkabı seçiminin gerekliliğini bilme oranlarını etkilediği saptanmıştır. Ayak bakımı hakkında bilgi alanlarda ayak yıkama, tırnak ve parmak aralarının bakımı, ayakkabı ve çorap seçimini bilme oranı almayanlara göre yüksektir. Bireylerin %32.5'inin egzersiz yaptıkları, %57.3'ünün ayaklarım günde 5 kez yıkadıkları, %27.6'sının ayak yıkama için genellikle soğuk suyu tercih ettikleri belirlenmiştir. Bireylerin %79.8'i tırnaklarını yuvarlak olarak kestiklerini ifade etmişlerdir. Araştırma grubundaki bireylerin %63.3'ü 4-6 davranış puanına sahiptir. Sonuç olarak; diabetes mellituslu hastaların diabette ayak sağlığı için dikkat edilmesi gereken hususlara yönelik bilgileri yetersiz, ayak bakımına ilişkin davranış puanlan düşük bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, Diabetik ayak, Ayak bakımı, Bilgi, Davranış

V THE KNOWLEDGE, ATTITUDE AND BEHAVIOURS OF THE DIABETIC PATD2NTS ON DIABETIC FOOT AND FOOT CARE ABSTRACT This study was carried out to investigate the knowledge, attitude and behaviours of patients with diabetes mellitus on foot care and diabetic foot. It was also aimed to determine education needs of the patients about foot care. This study included 351 patients with diabetes mellitus who were hospitalized in Tokat State and Social Insurances Association Hospitals. The enquiry was carried out by using face to face method. Mean age of the patients in the research group was 59.83 ± 10.88 (Mean ± SD). It was determined that 74.4% of the research group was women, 72.4% housewives, and 74.9% of them were married. Education level of the patients who p articipated in the s tudy w as found as following: 6 3.8% b elow p rimary s chool, 3 0.2% primary school, 6.0% high school or over. It was also found that 83.8% of the subjects did not take enough information from health staff and 80.7% of the subjects who took enough information obtained it from the doctor. It was determined that 90.6% of the patients had the knowledge that there might be foot injuries in diabetes mellitus and 77.8% of them knew the foot injury could result in amputation. Of the patients, 54.7% know the foot wash is important for foot health, 13.1% toenail care, 13.1% not to go around with barefoot, 9.1% shoe choice, 6.0% care of toes and 5.1% necessity of stocking choice. It was determined that the education level and joining to diabetic education program position influence the knowledge of toenail care, stock and shoe choice. The subjects who took information about the foot care have more knowledge of foot wash, toenail and toe care, stock and shoe choice. It was determined that 32.5% of the subjects do exercises, 57.3% wash their foot five times a day, 27.6% prefer cold water for washing their foot. Of the subjects 79.8% said that they cut their toenails circular. 63.3% of the subjects in study group have 4-6 behaviour points. In conclusion, it was found that the patients with diabetes mellitus have not got enough information about the diabetic foot and practice points on foot care are low. Key Words: Diabetes mellitus, Diabetic foot, Foot care, Knowledge, Behaviour