Kısa süreli yüksek şiddetli egzersizlerde yüklenmeler arası dinlenme sürelerinin performansa etkisi

Abstract

KISA SURELİ YÜKSEK ŞİDDETLİ EGZERSİZLERDE YÜKLENMELER ARASI DİNLENME SÜRELERİNİN PERFORMANSA ETKİSİ ÖZET Bu çalışma, kısa süreli yüksek şiddetli egzersizlerde yüklenmeler arası dinlenme sürelerinin performansa etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma 20-25 yaş grubundan, en az 5 yıl düzenli egzersiz yapmış olan 11 sporcu üzerinde yapılmıştır. Her gönüllüye l'er hafta ara ile 3 yüklenme egzersiz testi yapılmıştır. Denekler bisiklet ergometresinde uygulanan 1 kg'lık yüke karşı 30, 60 ve 120 sn. dinlenme aralıkları ile 14 kez tekrarlanarak 10 sn. maksimum eforla ergometrede pedal çevirdiler. Bu süre içerisinde pedal çevirme sayıları kaydedildi. Her yüklenme egzersizine başlamadan önce deneklerin kalp atım hızı EKG cihazı ile O2 tüketimleri, metabolitör ile ve kapiller kan laktik asit seviyeleri laktik analizörü ile ölçülmüştür. O2 tüketimi ve EKG tüm test süresince kayıt edilmiştir. Laktik asit ölçümleri ise 2, 6, 10 ve 14 sprintlerden sonra ve son sprintten 2, 4 dak. sonra ve ölçülmüştür. Sonuç olarak, kısa süreli yüksek şiddetli interval tipi egzersizlerde yüklenmeler arası dinlenmelerin ve tekrar sayılarının performansı etkilediği görülmüştür (p < 0,05). 120 lik dinlenme süresi 9. yüklenmeye kadar değişmeden kalmış, 30 ve 60 sn'lik dinlenme sürelerinde tekrar sayısı arttıkça performansta düşüş gözlenmiştir (p<0,05). Üç egzersizde de üçüncü yüklenmeye kadar kalp atımında önemli bir değişiklik görülmemiş ve oksijen tüketimleri önemli derecede artmıştır (p<0,05). Kısa süreli yüklenmelerde, yüklenmeler arası dinlenme süreleri fark etmeksizin kan laktat seviyesi yükselirken performansı etkileyecek değerlere ulaşmadığı görülmüştür (p < 0,05). Kısa süreli yüksek şiddetli egzersizlerde performansın sürdürülebilmesi için yüklenmeler arası 30 sn'lik dinlemenin fosfo kreatinin yenilenmesi için yeterli gelmediği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: interval egzersiz, toparlanma süreci, anaerobik güç.

THE EFFECT OF RECOVERY DURATION WITH HIGH INTENSITY INTERMITTENT EXERCISE ON PERFORMANCE ABSTRACT The aim of the present study was to investigate the effect of recovery duration with high intensity intermittent exercise on performance. Eleven sportsmen (20-25 years old) performed fourteen consecutive 10 s cycling sprints separated by either 30 s, 60 s, or 120 s passive recovery intervals against 1 kg friction load. For each consecutive cycling sprint, the number of turning pedal, 02 consumption rate, and radial pulse were recorded. Before starting sprints resting values of 02 consumption rate, radial pulse and blood lactate levels were also recorded. During exercise protocols, lactate measurements were evaluated after 2nd, 6th, 10th, and 14th sprint and after 2 and 4 minutes after of the last sprint. Lactate levels were measured by a lactat analyzer, and oxygen consumption rate was evaluated by a metabulator. As a result, it was found that rest period between sprints had a significantly effect on cycling performance. When subjects rested to 30 s, 60 s, cycling performance was decreased significantly; when they rested to 120 s, cycling performance was not changed significantly until 9th sprints. Plus rate did not change significantly until 3th sprint for all resting durations. (p<0,05) Oxygen consumption rate increased significantly in all sprints. At the short time sprints although there is not a difference between rest periods, blood lactate levels increase but do not reach the value effect performance (p<0,05). We suggested that recovery duration with 30 s did not allow resynthesis of phosphocreatine for continuance of performance in high intensity intermittent exercise. Key Words: Interval exercise, recovery duration, anaerobic power.