Down sendromlu ve sağlıklı kontrollerindeki NOR aktivitelerinin lenfosit interfaz ve metafazında karşılaştırılması

Abstract

IVDOWN SENDROMLU VE SAĞLIKLI KONTROLLER NDEK NORAKT V TELER N N LENFOS T NTERFAZ VE METAFAZINDAKARŞILAŞTIRILMASIÖZETTrizomi 21'li (Down sendromlu, DS'lu) hastalarda çekirdekçik oluşturanbölgelerin (NORs) ifadelerinin ayarlanması tam olarak açıklanamamıştır. Buçalışmanın amacı, DS'lu bireylerin ve sağlıklı kontrollerin gittikçe artacak şekildeuyarılan lenfositlerinde metafaz kromozomlarında ve interfaz çekirdekçiklerindekiNORs ifadelerini karşılaştırmaktır.Alışılmış periferal kan kültürü (72 saat) ve kromozom hazırlama işlemi, DS'luhasta (N=30) ve sağlıklı kontrollerinden (N=24) alınan kan örneklerinin, aynı fakatkonsantrasyonu gittikçe artan şekilde: 0.37 ml, 0.75 ml, 1.48 ml ve 2.21 mlfitohemaglutinin (FHE) içeren 100 ml'lik ortamlara ekilmesi ile yapılmışlardır.Birey ve konsantrasyon başına aktif NORs taşıyan kromozomların (AgNOR+kromozom) ortalamalarını hesaplamak ve interfazda NOR alanı/Total Çekirdekalanı (NORa/TÇa) oranını belirlemek için konsantrasyon başına art arda gelen100 metafaz ve 50 interfaz çekirdeği analiz edilmiştir.DS'lu hastaların lenfositlerindeki AgNOR(+) kromozom sayısının ve NORa/TÇaoranının, sağlıklı kontrollerdeki durumun tersine, kültür ortamındaki FHEkonsantrasyonuna uygun olarak arttığı bulunmuştur.Sonuç olarak DS'luların lenfositleri, kontrol hücrelerinin kısıtladığı NORifadelerini azalan yönde ayarlayamamaktadırlar. Bu in vitro bulgular, uterusdakiorganogenez sırasında gereksiz rRNA ve AgNOR protein üretimine dayalı atıkenerjinin neden olduğu DS'lu fenotipini açıklamada ipucu verebilecektir. Busonuçlar bize, DS lenfositlerindeki rutin NOR'u doğru değerlendirmemizde/yorumlanmamızda yardımcı olabilirler.Anahtar kelimeler: Down sendromu, FHE konsantrasyonu, gümüş boyama,interfaz NORs, metafaz NORs.

VCOMPARISION OF THE NOR ACTIVITIES BETWEEN DOWN SYNDROMEPATIENTS AND HEALTHY CONTROLS THROUGH INTERPHASE ANDMETAPHASE OF LYMPHOCYTESABSTRACTThe regulation of the nucleolus organizer regions (NORs) expression in trisomy 21(Down syndrome, DS) cells is not fully explained. The objective of this work is tocompare the NORs expression on metaphase chromosomes and in interphasenucleoli in gradiently stimulated lymphocytes of DS patients and healthycontrols.Conventional peripheral blood culture (72h) and chromosome preparationprocedure have been used except that blood samples from DS patients (N=30)and healthy controls (N=24) have been cultivated in the same but gradientlyincreasing phytohemagglutinin (PHA) concentration containing: 0.37 ml, 0.75 ml,1.48 ml and 2.21 ml of PHA / 100 ml of medium. 100 consecutive metaphasesand 50 interphase nucleus per concentration have been analyzed to score themeans of the active NORs bearing metaphase chromosomes (AgNOR+chromosome) number and to determine ratio of the NOR area/ Total Nucleus area(NORa/TNa) in interphase nucleoli per the individual and the concentration.It?s found that AgNOR(+) chromosome number and NORa/TNa ratio in DSpatients? lymphocytes increase in concordance to the gradient of the PHAconcentration in the culture medium unlike the case in the healthy controls.In results, DS?s lymphocytes do not down-regulate their NOR expression in thelimit of the controls? cells. These in vitro results may serve as a clue for theexplanation of DS phenotype due to the wasted energy, producing unnecessaryrRNA transcripts and AgNOR proteins in utero during the organogenesis. Theseresults may also help us to take precaution in routine work of the NORsevaluation/ interpretation in DS lymphocytes.Key words: Down syndrome, interphase NORs, metaphase NORs, PHAconcentration, silver stain.