Hematolojik maligniteli hastaların eritrosit morfolojilerinin incelenmesi

Abstract

Hematolojik maligniteli hastalarda (özellikle lösemik hastalar) anemi, hastanın genel durumunu, yaşam kalitesini, tedaviye yanıtını ve yaşam süresini etkileyen önemli bir faktördür. Bu çalışmada anemili hastalarda ve lösemik vakalarda eritrosit deformasyonlarının elektron mikroskobik incelenmesi amaçlanmış ve elde edilen verilerle malignite tanısına katkı sağlanmaya çalışılmıştır.Bu çalışma M.K. Dedeman Onkoloji ve Hematoloji Hastanesi Hematoloji Polikliniği'ne başvuran, hematolojik malignite kesin teşhisi konmuş ve henüz tedavi almamış hastaların, periferik kan örneklerinden elde edilen eritrositlerde yapılmıştır. Tam kan örnekleri serum fizyolojik ile dört kez dilüe edilip santrifüj ile çevrilerek eritrositler izole edilmiştir. Eritrositler PBS ile yıkanıp %1.25 gluteraldehit içeren PBS ile tespit edilmiştir. Lamel üzerine periferik yayma yapılıp kurutulan eritrosit süspansiyonu altın paladyum ile kaplanıp stublar üzerine yerleştirilmiştir. Preparatlar LEO 440 marka taramalı elektron mikroskobunda 20 kV'de SE modunda görüntülenmiştir.Lösemik ve anemili hasta eritrositlerindeki tüm morfolojik değişiklikler taramalı elektron mikroskobunda incelenmiştir. Eritrositler farklı hematolojik malignitelerde farklı formasyonlarla gözlenmiştir. Anemili hastalarda ve Akut Myeloid Lösemi'li hastalarda eritrositlerde yoğun miktarda bikonkavite kaybı ve hücrelerde merkezi delikler gözlenmiştir. Akut Lenfositik Lösemi'li hastalarda eritrositlerin yoğun miktarda ekinosit tarzında şekil değişikliğine uğradığı tespit edilmiştir. Kronik Lenfositik Lösemi'li ve Akut Lenfositik Lösemi'li hastalarda yine tırtıklı hücre kenarları olan eritrositler ve pinch hücre formasyonları mevcuttur. Kronik Myeloid Lösemi, Kronik Lenfositik Lösemi ve anemi vakalarında ise ortak olarak stomatosit hücre formları daha yoğun gözlenmektedir.Çalışmamızda anemik ve lösemik hasta eritrositlerinde bikonkavite kaybı ve poikilositoz ile birlikte farklı hücre formlarına rastlanmıştır. Lenfoid kökenli malignitelerde poikilositoza bağlı hücre deformasyonları fazla iken myeloid kökenli malignitelerde bikonkavite kaybı, merkezi incelmeler ve hipokrom eritrositler dikkat çekicidir.Anahtar kelimeler: eritrosit, anemi, lösemi, SEM, morfoloji

Anemia is an important factor affecting the patient?s general status of well being, quality of life, response to treatment and life spam in patients with hematologic malignancy (especially in leukemic patients). In this study, erythrocyte deformations in anemic and leukemic patients were examined by electron microscopy and the obtained data were used to provide contribution to the diagnosis of malignancy.This study was performed on the erythrocytes obtained from patients who had presented to the Hematology outpatient clinic of M. K. Dedeman Oncology and Hematology Hospital, who were accurately diagnosed with hematologic malignancy and not received treatment yet. Whole blood samples were diluted four times with normal saline and centrifuged, and erythrocytes were isolated. Erythrocytes were washed with PBS and were fixed by PBS containing 1.25% glutaraldehyde. Erythrocyte suspension, which had been dried by applying peripheral smear on a slide, was covered with gold-palladium and placed on stubs. Preparations were then visualized on LEO 440 scanning electron microscope at 20 kV in SE mode.All morphological changes in the erythrocytes of leukemic and anemic patients were examined by scanning electron microscope. Erythrocytes were observed to reveal different formations in different hematologic malignancies. High biconcavity loss and central pores in cells were observed in patients with anemia and Acute Myeloid Leukemia. It was also detected that erythrocytes incurred change of shape in the form of high amount of echinocyte in patients with Acute Lymphocytic Leukemia. Patients with and Acute Lymphocytic Leukemia also had erythrocytes with jagged borders and pinch cell formation. Stomatocyte cell forms were commonly observed at higher levels in Chronic Myeloid Leukemia , Chronic Lymphocytic Leukemia and anemia cases.In our study, biconcavity loss, poikilocytosis and diverse cell forms were encountered in the erythrocytes of anemic and leukemic patients. Cell deformations due to poikilocytosis were higher in lymphoid-based malignancies, while biconcavity loss, central thinning and hypochromia erythrocytes were remarkable in myeloid-based malignancies.Keywords: erythrocyte, anemia, leukemia, SEM, morphology