Sosyoekonomik ve sosyokültürel yapının Bitlis il merkezinde ortaöğretim seviyesindeki okullaşmaya ve okul türü seçimine etkileri

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ SOSYO-EKONOMÎK VE SOSYO KÜLTÜREL YAPININ BÎTLÎS ÎLÎNDE ORTAÖ?RETİM SEVÎYESÎN- DEKÎ OKULLAŞMAYA VE OKUL TÜRÜ SEÇİMİNE ETKÎLERİ Hüseyin Hüsnü BAHAR Danışman : Prof.Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN Jüri Bu çalışmanın amacı, sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel yapının Bitlis il merkezinde okullaşmaya ve okul türü seçimine olan etkilerini ortaöğretim seviyesinde araştırmaktır. 1993-94- öğretim yılında, Bitlis il merkezinde eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdüren 10 ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 2298 öğrenci araştırma evrenini, 235 öğrenci ise araştırma anketinin uygulanması amacı ile seçilen örneklemi oluşturmaktadır. Çalışmaya veri toplamak amacı ile 32 sorudan oluşan bir anket uygulanmış; öğretmenler, okul yöneticileri ve ilgili diğer kurum yöneticilerinden bilgiler alınmış, görüşmeler yapılmış tır. Bitlis il merkezinde, 1993-94- öğretim yılında, ortaöğretim seviyesin deki okullaşma oranları ülke ortalamasının ve plan hedeflerinin gerisindedir. Cinsiyet faktörü, bu ilimizde okullaşmayı ve okul türü seçimini etkileyen en önemli faktörlerden! birisidir. Okullaşan öğrenci ailelerinin genel ekonomik seviyeleri genellikle düşüktür. Aileler, çoğunlukla sabit gelirli veya dar gelirlidir. öğrencilerin anne ve babalarının eğitim seviyeleri de çok düşüktür. Genel olarak, öğrencilerin babaları annelerinden daha çok eğitim görmüştür. öğrencilerin yaklaşık olarak yarısının ailesi il merkezinin dışında sürekli olarak ikamet etmektedir. Bu öğrenciler, daha çok yatılı kısmı olan okulları tercih etmişlerdir. Aynı okul türünü tercih eden öğrenciler ve aileleri, diğer okulların öğrencileri ve ailelerine göre daha fazla benzer özelliklere sahiptirler. öğrencilerin okul türü seçimlerini, ilgi ve yeteneklerinden çok diğer sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel faktörler tayin etmektedir. öğrenci aileleri, Türk kültürü çerçevesinde geliştirilen çeşitli değerlere bağlıdır. Bu bağlılık, ailelerin öğrenci olan çocukları ile ilgili kararlarını da etkilemektedir. Okullaşma oranlarının geri kaldığı bu ilimizde oranları yükseltmek için devlet yardımı ve devlet desteği şarttır. Bu desteğin artırılması, öğrencilerin daha isabetli okul türü seçimi yapmalarına da katkıda bulunacaktır.

ABSTRACT MASTER THESÎS THE SOCÎAL-ECONOMÎC AND SOCIAL-CULTURAL STRUCTURE OF SCHOOLS AND THE EFFECT OF CHOSlNG THE TYPE OF A SCHOOL AT THE LEVEL OF SECONDARY EDUCATION ÎN THE CÎTY CENTRE OF BITLÎS Hüseyin Hüsnü BAHAR Supervisor: Prof.Dr. Hikmet Yxldxrim CELKAN Jury : The aim of this study is to research the social-economic and social- cultural structure of schools and the effect of choosing the type of a school at the level of secondary education in the city centre of Bitlis. A survey has been performed on students in 10 schools in Bitlis city centre during 1995-94- school year. The survey includes samples which have been choosed from the aim of the survey in researching range on 2298 students and 235 students in researching survey. To have data for the study a survey of 32 questions has been offered. Informations have been taken from teachers, school executives and the managers of other related establishments. During 1993-1994- education year the number of schools rate at the level of secondary education is under the country avarage and planning target in Bitlis city centre.Sexsuality factor is the most important cause which effects, increasing school number and choosing the type of a school in this city. General economic state of the families of the children, who attend school, are low. The families have mostly got permanent or small incomes. The education level of pupils' parents are low, too. Generally the pupils' fathers' education are higher than their mothers'. Nearly half of the students' families continually live in suborbs. These students had mostly prefered boarding schools. The families of the students who prefer the same type school have the same property more than the other students 'families. The choosing of the type of schools which students prefer are decided by their social-cultural more than their abilities and interests. The students family bound up in esteems and values which progress by Turkish culture. This bound effects the decisions of families about their children. To raise the rate of schools that are back in this city needs the goverment support and' help. To raise this support will help the students to choose right decisions for suitable schools.