Yapılandırılmış egzersiz programının şizofreni hastalarında yaşam ve uyku kalitesine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Toplum Ruh Sağlığı Merkezi (TRSM) tarafından tedavisi ve takibi yapılan şizofreni hastalarında yapılandırılmış egzersiz programının yaşam ve uyku kalitelerine etkisini incelemektir. Materyal ve Metot: Deney ve kontrol gruplu, öntest – sontest uygulamalı yarı deneysel olan araştırmanın evrenini bir TRSM'deki şizofreni hastaları, örneklemini ise randomize örnekleme yöntemiyle seçilen 30 deney, 31 kontrol grubunda olmak üzere toplam 61 hasta oluşturmuştur. Veriler Mayıs 2015 ile Eylül 2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında 'Kişisel Bilgi Formu', 'Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu' ve 'Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi' kullanılmıştır. Deney grubundaki hastalara yapılandırılmış egzersiz programı uygulanmış, kontrol grubundakilere herhangi bir deneyde bulunulmamıştır. Egzersiz öncesi, 45 gün sonra ve üçüncü ayda ölçümler yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; grup özelliklerinin homojenliği için Ki-kare analizi, ölçek puanlarının ölçüm zamanına göre karşılaştırılmasında tekrarlı ölçümlerde varyans analizi ve Friedman analizi, gruplar arası karşılaştırmada bağımsız gruplarda t testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır.Bulgular: Kontrol grubu hastaların çevresel alan dışında üç ölçümdeki yaşam kalitesi puan ortalamaları arasında anlamlı fark olmadığı, deney grubu hastaların egzersiz sonrası yaşam kalitesi puan ortalamalarının anlamlı düzeyde arttığı, üçüncü ayda deney grubundaki hastaların puanlarının kontrole göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur. Kontrol grubu hastaların üç ölçümdeki uyku kalitesi toplam puan ve bileşen ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olmadığı, deney grubu hastaların egzersiz sonrası uyku kalitesi toplam puan ve bileşen ortalamalarının anlamlı düzeyde düştüğü bulunmuştur.Sonuç: Şizofreni hastalarına uygulanan yapılandırılmış egzersizin yaşam ve uyku kalitesini artırdığı belirlenmiştir. Egzersizin psikiyatri hemşireliğinde tedavinin etkinliğini arttırmak amacıyla tamamlayıcı yöntem olarak kullanılması önerilir.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, egzersiz, şizofreni, uyku kalitesi, yaşam kalitesi

Aim: The aim of this research is to investigate the effects of structured exercise on the quality of life and sleep in schizophrenia patients treated and followed up by the Community Mental Health Center (TRSM). Material and Methods: This experimetal and control group, quasi-experimental study was conducted using pre- and post-tests. The study population included schizophrenia patients in a Community Mental Health Center and the sample consisted of 61 patients: 30 in the experimental group and 31 in the control group, selected by the randomized sampling method. The data were collected between May 2015 and September 2016 using a Personal Information Form, the brief version of World Health Organization Quality of Life Questionnaire and the Pittsburgh Sleep Quality Index. A structured exercise program was administered to patients in the experimental group and no intervention was conducted for the control group. The measurements were carried out before the exercise, 45 days after the exercise and at the third month of the study. In evaluating the data; a chi-square test was used for the homogeneity of the group features. The scale scores were compared for the test time using the repeated measures analysis of variance and Friedman test. Independent samples t-test and Mann Whitney U test were used for intergroup comparisons.Results: The study found no significant difference between the quality of life mean scores in the three measurements except cultural background of the patients in the control group. The mean scores for the quality of life the patients in the experimental group increased significantly after the exercise and the scores of the patients in the experimental group were found to be significantly higher than those in the control group in the third month. No significant difference was found between the total and the subscale mean scores obtained in the three measurements for the sleep quality of the control group patients while these scores were found to decrease significantly among the experimental group patients after the exercise.Conclusion: The study showed that structured exercise improved the life and sleep quality of the patients with schizophrenia. It is recommended that exercise be used as a descriptive method to increase the effectiveness of the treatment in psychiatric nursing.Key Words: Nursing, Exercise, Scizophrenia, Quality of sleep, Quality of life