Yaşlıların ilaç kullanımı konusundaki bilgileri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma yaşlıların ilaç kullanımı konusundaki bilgileri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amacıyla yapıldı.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı özellikteki araştırma Erzincan il merkezinde bulunan 5 aile sağlığı merkezine kayıtlı olan 600 yaşlı üzerinde yapıldı. Araştırmanın verileri Ocak-Nisan 2014 tarihleri arasında toplandı. Verilerin toplanmasında anket formu kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, Ki-kare testi ve lojistik regresyon analizi kullanıldı.Bulgular: Araştırmaya katılan yaşlıların yaş ortalamasının 74.5±6.7 olduğu, yaşlıların günlük kullandıkları ilaç sayı ortalamasının 10±3.9 olduğu, %79.8'inin kullandığı ilacın adını bilmediği, %49.8'nin ilacı neden kullandığını bilmediği,%32.5'nin ilaç doz formunda değişiklik yaptığı, %91.3'ünün ilaçların yiyecek ve içeceklerle etkileşime girdiğini bilmediği, %82'sinin ilacı zamanında almadığı,%32.7'sinin ilacın son kullanma tarihine dikkat etmediği, %35'inin reçetesiz ilaç kullandığı, %46.3'ünün kendini iyi hissettiğinde ilacı almadığı, %19.3'ünün fazla dozda ilaç kullandığı, %19.5'nin ilacın kullanımı hakkında bilgisinin olmadığı, %34.3'ünün ilaç kullanımında sosyal desteğinin olmadığı bulunmuştur. İlacın adını bilmede eğitim düzeyi, meslek ve gelir düzeyinin, ilacı neden kullandığını bilmede gelir düzeyinin, fazla doz ilaç almada eğitim düzeyinin, doz formunda değişiklik yapmada eğitim düzeyinin, ilacın yiyeceklerle etkileşimini bilmede eğitim düzeyi, meslek, gelir düzeyi ve sağlık güvencesinin, ilaç almayı unutmada eğitim düzeyi, meslek ve gelir düzeyinin, son kullanma tarihine dikkat etmede eğitim düzeyi, gelir düzeyi ve birlikte yaşanan aile üyelerinin ve yaşın, ilacı başkasına önermede birlikte yaşanan aile üyelerinin etkili olduğu tespit edilmiştir.Sonuç: Bu araştırmada yaşlıların ilaç kullanımına ilişkin bilgilerinin yetersiz olduğu ve bu durumu yaşlıların eğitim düzeyinin etkilediği bulunmuştur.

Aim: This study was conducted to evaluate the factors affecting knowledge of the elderly on drug use.Material and Method: This descriptive study was conducted with 600 elderly participants registered in 5 family health centers located in the city center of the Province of Erzincan, Turkey. The data collection was performed between January and April 2014 in the study. A questionnaire was utilized for data collection. Percentages, means, Chi-square test and logistic regression analysis were used to evaluate the data.Results: Of the elderly included in the study, the mean age was 74.5±6.7 years, the mean number of drugs used by elderly was 10±3.9, 79.8% was not aware of the names of drugs used, 49.8% did not know the reasons for their use, 32.5% made changes in pharmaceutical dosage form, 91.3% was not aware of the interaction between drugs and food and beverages, 82% was not taking drugs in a timely manner, 32.7% was not paying attention to the expiration dates, 35% was using non-prescription drugs, 46.3% was stopping to take drugs when feeling good, 19.3% was using large doses of drugs, 19.5% was not knowledgeable about the use of drugs, 34.3% had no social support in taking drugs. The level of education, occupation and income levels have been found to be effective in knowing the names of drugs; the level of income was effective in knowing the reasons of taking drugs; the level of education was effective in taking drug overdoses; the level of education was effective in making changes in dosage; the level of education, occupation, income and health insurance were effective in knowing the interaction of drug with food; the level of education, occupation and income level were effective in remembering to take drugs; the level of education, income level, family members living together and age were effective in paying attention to the expiration dates; and, family members living together was effective in recommendation of the drugs to someone else.Conclusion: In this study, it was determined that the knowledge of the elderly on drug use was inadequate and this was affected by their level of education.